Casey's Shadow

MARTIN RITT
Eén van de meest verdienstelijke Hollywood regisseurs, die altijd veel aandacht geschonken heeft aan de sociale achtergrond van zijn films. Begon als toneelakteur op het einde van de jaren '30, in de jaren '40 en '50 vinden we hem terug als akteur (150 teleplays) en als regisseur (meer dan 100 regiën), en bovendien ook nog als toneelregisseur. In '56 maakt hij zijn eerste speelfilm A MAN IS TEN FEET TALL / EDGE OF THE CITY, vervolgens komen er o.a. THE SOUND AND THE FURY ('59), ADVENTURES OF A YOUNG MAN ('62), HUD ('63), THE SPY WHO CAME IN FROM THE COLD ('66), THE MOLLY MAGUIRES ('69), THE GREAT WHITE HOPE ('70), SOUNDER ('71), CONRACK ('73), THE FRONT ('76), CASEY'S SHADOW ('78), NORMA RAE ('79) en BACK ROADS ('80).

De naam Martin Ritt zal wel niemand vreemd in de oren klinken en toch is het zo dat Ritts aardige, menselijke en toch ook kommerciële films niet zonder problemen in ons landje te zien zijn. Het sukses van Ritt in de jaren zeventig werd natuurlijk zijn Sally Field-film NORMA RAE, een emotioneel maar prachtig portret van een revolterende en vakbondsgeile vrouw. Ondertussen blijft Ritt's nieuwste film BACK ROADS (en géén major-produktie, wel weer met Field in de hoofdrol) in de ijskast en laten we U nu genieten van CASEY'S SHADOW, Ritt's derde laatste film uit 1978 die op dit Westeuropees kontinent nog niet te zien was.

Tijdens Cannes 79 vroeg R. Pede in "Film en Televisie" 266-67 aan Ritt persoonlijk waarom de Europeanen CASEY'S SHADOW niet mochten zien: "Het verging me nogal vreemd met die film. Het is een komedie over paarden. Ik hou enorm veel van paarden. Ik ben er gek op en heb zelf een komplete stal. CASEY'S SHADOW is een totaal vrijblijvende, pretentieloze film zonder sociaal engagement. Mijn boog kan ook niet altijd gespannen staan. Maar ook het publiek pikte de film niet. Vandaar dat ik me geen ontspannende slippertjes meer zal veroorloven: ik dacht nl. met CASEY'S SHADOW een kommerciële voltreffer te maken, maar dat soort dingen is blijkbaar niet voor mij weggelegd. En voor de Europese markt zal ie waarschijnlijk te Amerikaans zijn ... " Wijze woorden van een wijs man die net voor CASEY'S SHADOW een film over blacklisting had klaargemaakt, met name THE FRONT, met Woody Allen als een schijnschrijver die door McCarthy gevizeerde Hollywoodschrijvers toch aan de bak hield. Ritt wist heel goed waarover hij filmde, want hij had zelf in het middelpunt van kommunistenvreterij gestaan omdat hij jarenlang deel had uitgemaakt van de "Group Theatre" samen met Clifford Odets, lrwin Shaw, Lee Strasberg en Elia Kazan.

In 1951 was Ritt in Hollywood uitgerangeerd. Hij hield 6 jaar zijn mond en in '57 was zijn debuut A MAN IS TEN FEET TALL, een film over "angst" en "moed" met John Cassavetes in de hoofdrol, fel opgemerkt. Ritt werd daarna de meest "linkse" filmer in Hollywood, getuige daarvan NORMA RAE, en een optimist in hart en nieren. Vandaar dat hij zÎch dit buitenbeentje, zij het een poot, want het betreft duidelijk paarden, heeft veroorloofd. Wij zijn tevreden met een Walter Matthau in een schitterende droog-komische rol als veeboer die ervan droomt een renpaard op stal te hebben dat wereldklasse heeft en "the greatest race" dan ook zal winnen. Bitterzoet (want Matthau is gescheiden en zorgt voor zijn drie zonen - KRAMER VS. KRAMER avant-la-lettre?) en licht zal CASEY'S SHADOW een oaze zijn in de drommen ernstige films, zoals Ritt hetzelf uitdrukte: de boog hoeft niet altijd gespannen te staan...

Op het eerste zicht is CASEY'S SHADOW weer zo'n verhaal over de liefde van een kind voor een paard, met enkele mooie moraliserende lessen over het superieur belang van een warm hart boven macht en roem. Dit is echter buiten de waarde rekenen, in de personen van Ritten Matthau. Martin Ritt weet met zijn oog voor de details het landschap van Louisiana en New-Mexico tot leven te brengen (cfr. ook de films van Les Blank op dit Filmgebeuren) en Walter Matthau zorgt ervoor dat de sentimentaliteit, die hier en daar dreigt door te breken, onmiddellijk de kop wordt ingedrukt. Matthau trekt zijn wenkbrauwen op en gebruikt zijn scherpe tong om te suggeren dat achter het masker van cynisme een levensmoede man zijn kwetsbaarheid verbergt. Deze karakterisering is verbazend diep, en geeft te verstaan dat Matthau in de film weleens door iedereen verkeerd beoordeeld zou kunnen zijn. Hij is weliswaar hard in zijn behandeling van het paard, maar dat komt misschien wel omdat de klachten van zijn zoons, die zich verzetten tegen de armoede thuis en het gebrek aan kansen om iets te worden in 't leven, hem voortdurend herinneren aan de aanhoudende klaagzangen van zijn inmiddels er van onder getrokken vrouw. Met andere woorden een film die naast het voor de hand liggend genoegen in goede akteurs en mooie paarden, toch nog een onverwachte komplexiteit te bieden heeft.