La comédie du travail (The Comedy of Work)

De films van Luc Moullet berusten op humor, een soms kille en bijtende humor die dicht bij die van de Engelse ligt: met een aangehouden glimlach en hier en daar een ware lachbui. Deze humor bevindt zich steeds op ernstig domein, of zelfs beangstigend domein: de crisis aan de universiteit in Brigitte et Brigitte, de armoede van de bergstreken in Terres Noires, de honger in de wereld in Genèse d'un Repas. In La Comédie du Travail wordt een soort ping pong spelletje gespeeld tussen het tragische en het komische, met enerzijds een nauwgezette observatie van het leven van vandaag en anderzijds en ontnuchterende fantasie waarin we werkzoekenden elkaar zien beloeren voor een job. Al is deze film de duurste die Moullet tot nog toe maakte, toch is hij op een zeer bescheiden budget gemaakt.
Voor Moullet is deze film een wat wrang portret van de vervreemding van de mens in onze geïndustrialiseerde maatschappij. “Vandaag,” zo zegt hij, “ziet de Fransman zich geconfronteerd met een onoplosbaar probleem: aan de ene kant moet hij leven en heeft hij dus geld nodig. Dat geld moet hij verdienen met jobs die hem steeds minder zeggen, nutteloos lijken en vaak zelfs zonder meer vervelend zijn. Hij herkent zich niet meer in zijn werk. Deze degradatie van het werk heeft blijkbaar te maken met de verschuiving van een landbouwmaatschappij, waarin de mens zijn bestaan rechtstreeks uit zijn werk haalde, naar een industriële en nu eigenlijk een tertiaire maatschappij, de dienstenmaatschappij, waarin de mens zelfs niet meer weet waar zijn werk toe dient, welk voorwerp hij produceert en of hij er nog wel een produceert. Soms klampt de mens zich haast neurotisch vast aan zijn job, waarmee hij het betekenisloze een uitzonderlijke waarde geeft. Het is de vervreemding op de spits gedreven. Deze situatie en deze contradictie, die op zichzelf tragisch zijn, zijn tegelijk, vooral in de wijze waarop de mens op dit dilemma reageert, vaak ook komisch.”
De film volgt drie personages: een bankbediende die zijn job verliest en dat niet durft te vertellen, een beroepswerkloze die graag bergen beklimt en een vlijtige arbeidsconsulente van het werklozenbureau die verliefd is op de bergbeklimmer en hem kost wat kost een fatsoenlijke baan wil verschaffen. Hun wegen raken op een merkwaardige manier in elkaar verstrengeld. (wp)