Das Mal des Todes

Twee befaamde moderne schrijvers. Peter Handke en Marguerite Duras. Zij hebben met elkaar gemeen dat zij hun ‘roots’ in de jaren zestig hebben en dat zij allebei intensief met film bezig zijn. Beide regisseerden films, maar ditmaal regisseert de een de verfilming van een boek van de ander. La Maladie de la Mort is een compact filosofisch werkje, sterk cerebraal en dus een kolfje naar de hand van Handke. Het mag worden gezegd dat zijn film, hoewel moeilijk toegankelijk, een juweeltje is.

Kort samengevat komt de film hier op neer: een vrouw wordt betaald om enkele dagen en nachten door te brengen in het luxueuze appartement van een rijke man - hij wil niet alleen de liefde met haar bedrijven, hij wil ook haar naaktheid bestuderen want hij is geobsedeerd door de mysteries van het andere geslacht. Zijn obsessie is, gesteld in termen van menig Grieks en Romeins dichter en filosoof, een ‘ziekte tot de dood’.

Peter Handke verfilmt dit gegeven in een uitermate geësthetiseerde stijl waarbij vooral het camerawerk van Schwarzenberger vermelding verdient. Das Mal des Todes is ongetwijfeld een van de mooiste duitstalige films die ooit gemaakt werden - vanuit fotografisch standpunt bekeken dan. De camera tast contouren af, lijnen, kleuren , licht en donker en exploreert de houdingen en vormen van het lichaam tot er een zeer intimistische sfeer ontstaat. De vrouw in haar slaap, de vrouw die door de kamer loopt, voor de spiegel staat, spreekt, haar handen gebruikt. Een oogopslag. Een blik. Wenkbrauwen ... Ondertussen spreekt een stem ‘off-screen’ - een typische Peter Handke-tekst. cerebraal en niet altijd makkelijk te begrijpen, maar menigmaal treffend en ontroerend. Pas in het laatste gedeelte van de film begeeft de camera zich naar buiten, waar de onbekende vrouw een man ontmoet (Peter Handke zelf, gekleed in het zwart). De meeste filmcritici hadden het nogal moeilijk met deze film, die vooral als geforceerd en zwak (vanuit regiestandpunt bekeken) werd beoordeeld. Maar deze film dient veeleer als een filosofisch-esthetische vingeroefening gezien te worden, waarbij gezocht wordt naar een andere beeldexpressievorm en vooral een andere relatie tussen taal en beeld. Dat zulks een film oplevert die zeer ver van de gebruikelijke filmtaal ligt behoeft nauwelijks verwondering. (wp)