De Anna

ERIK VAN ZUYLEN
Deze veertigjarige Nederlander heeft reeds heel wat televisiewerk achter de rug, met onder meer een sectie over schrijvers. In 1979 maakte hij de verfilming van OPNAME, wat meteen internationale konsekratie betekende want na de vertoning op de Quinzaine in Cannes kende deze film een meer dan behoorlijk sukses in het festivalcircuit. DE ANNE is de derde langspeler van deze bescheiden en nog niet naar waarde geschatte kineast.

De Anna
Een bizarre titel voor een film die het veel minder is wat zeker niet negatief bedoeld wordt. DE ANNE is de naam van de (gesloten) steenkoolput waarrond het verhaal zich afspeelt. Protagonisten zijn hier aan de ene kant de ex-directeur die ook eigenaar is van de mijn en een van zijn vroegere werknemers die nu uiteraard zonder werk zit. Alhoewel feitelijk beiden werkloos zijn is het duidelijk dat ze niet hetzelfde lot delen. Integendeel. Terwijl de vroegere patroon erin slaagt nog altijd zaken te hebben - die blijven voor de toeschouwer wel geheimzinning - lijdt de gewezen arbeider een doelloos bestaan, wat hem tot wrok stemt. Wanneer zijn gaat “dienen” bij zijn vroegere werkgever, wordt het hem echter te veel. Tijdens een afwezigheid van de patroon weet hij binnen te dringen in diens statige villa. Hij dwingt zijn vrouw hem aan te zien als de echte baas des huizes. Er komt onverwachts bezoek. Om geen herrie te scheppen speelt de vrouw het spel. De onverwachte gast weet echter niet hoe de echte heer des huizes er uitziet (hij is maar een zakenrelatie zoals achteraf blijkt) en loopt in de val … De antiklimax van de film is dan de finale konfrontatie tussen de industrieel en zijn gewezen werknemer.

DE ANNA is een vlotvertelde film met een paar zeer sterke momenten. De dialoog tussen de op bezoek komende businessman en de in welstellend industrieel vermomde arbeider is zelfs grandioos en verdient een ereplaats in de recente filmproduktie uit Nederland. Het provokatieve van deze passage doet aan bepaalde sekwenties uit de beste Godards denken. Ook de sfeer van de benauwende eenzaamheid van de in verval geraakte steenkoolmijn is goed getypeerd. Van Zuylen heeft dit deprimerende maar zo typische dekor in het Luikse gevonden. En feitelijk had DE ANNA zich even goed daar kunnen afspelen …
De film illustreert immers - op zijn manier - een van de tragische aspekten die ook het gevolg zijn van de ondergang van het eens zo roemrijke Westeuropese industriële komplex dat aan de Noordkant uitmondt in het steenkoolbekken van Nederlands limburg.
(Dirk De Meyer)