Die weiße Rose (The White Rose)

MICHAEL VERHOEVEN
Verhoeven debuteerde in '68 met PAARUNGEN. Meteen dadelijk een exponent van de Jonge Duitse Film. In 1970 schopte hij een politiek incident met de anti-Vietnamfilm O.K. op het filmfestival van Berlijn (O.K. was gebaseerd op My Lai!) waardoor het festival zelfs werd stopgezet. Nadien werd het stil rond Verhoeven. In '77 scoorde hij opnieuw hoog met GEFUNDENES FRESSEN terwijl SONTAGSKINDER (1980) in de Quinzaine te Cannes liep en ook in België werd uitgebracht. Verhoeven woelt nog steeds het Nazi-verleden van de BRD om met betrekking tot de realiteit nu.

Die weisse Rose
Veertien jaar heeft het geduurd vooraleer Michael Verhoeven zijn film over de verzetsgroep "Die Weisse Rose" heeft kunnen maken. De "Weisse Rose" was een kern Duitse studenten die tijdens het Nazi-Regime ondergrondse akties voerde tegen Hitler. Deze beweging concentreerde zich rond de figuren van de gezusters Scholl en hun vriendenkring. Hun anti-Nazi inspiratie vloeide voort uit een feministische bekommerdheid en religieuse overtuiging. DlE WEISSE ROSE poogt op een "droge", bijna documentaristische wijze het actieproces van de Scholl-zussen te reconstrueren.

Voor Verhoeven is DIE WEISSE ROSE meteen ook aanleiding (zoals SONTAGSKINDER) om af te rekenen met de manier waarop de "Wirtschaftswunder" - generatie (Adenauer-periode) de geschiedenis bewust vervalst heeft. Volgens Verhoeven is de konfrontatie tussen ouderen en jongeren nooit eerlijk verlopen. Er was alleen een taktische en dus politieke afrekening. De leden van Die Weisse Rose werden ter dood veroordeeld door het "Volksgericht" ofte de Nazi-rechtspraak. Nadien werden de rechters van het "Volksgericht" nooit op het matje geroepen. Integendeel. Omdat de nieuwe leiders van de staat alle blikken op de toekomst richten, werd het verleden onmiddellijk vergeten. De rechters die de "Weisse Rose" -groep veroordeelden bleven ook in de jaren vijftig en zestig rechtspreken. In zijn analyse van de Duitse rechtspraak komt Verhoeven zelfs tot het ontstellende besluit dat zelfs vandaag nog de daden (subversieve geschriften in de vorm van vlugschriften) van de "Weisse Rose" -groep nog strafbaar zijn.

Het lijdt geen twijfel dat Verhoevens film één van de meest doordringende medities is over het begrip demokratie en verzet in de Duitse geschiedenis. Opvallend is ook het feit dat op hetzelfde ogenblik Percy Adlon een film gedraaid heeft over "Die Weisse Rose'' (met toeval of niet Lanz Stolze evenzeer in de hoofdrol) genaamd DIE FÜNF LETZTE TAGE.