Gorod Zero (Zero City)

Glasnost en perestrojka zouden, zeiden we nog geen twee jaar geleden, stellig een nieuw creatief elan aan de toch al sterke sovjetfilm geven. Dit jaar al wordt die voorspelling bewaarheid. Films als 'Malenkaja Vjera' en ook deze 'Gorod Zero' zijn door hun thematiek én door hun stijl niet denkbaar in de USSR van pakweg 10 jaar geleden. 'Gorod Zero' is een absurdistische film in haast Kafkaiaanse zin. Varadin is een ingenieur uit Moskou die naar de afgelegen industriestad 'Nul' moet om bij een fabrikant air-conditioningsonderdelen te gaan bestellen en die daar ahw verstrikt raakt. Op de fabriek wordt hij ontvangen door een poedelnaakte secretaresse, die doet alsof er helemaal niets aan de hand is. De hoofdingenieur is dood en de fabrikant kan hem niet on-middellijk helpen. Daarom neemt Varadin een hotelkamer. In het restaurant krijgt hij als dessert een cake in de vorm van zijn eigen hoofd. Wanneer hij weigert die op te eten schiet de kok zich voor het hoofd. Varadin gaat dan naar het station, maar daar zijn geen treinen. De taxi naar het dichtstbijzijnde stadje zet hem af in het midden van een bos... En zo gaat het voort, tot de film terecht komt op de grens tussen droom en nachtmerrie. Vatadin krijgt het voorgevoel dat hij in de Stad Nul zal sterven, maar zo ver zal het niet komen. Hij maakt echter nog heel wat ongewoons mee voor hij in een roei-bootje uit de nachtmerrie ontsnapt. Sjachnazarov creëert een wereld waarin waarden, gebruiken en ideeën binnenste buiten gekeerd zijn en tekent de verlorenheid van de enkeling die gelooft dat de wereld waarin hij leeft een vanzelfsprekende wereld is. Enige onderhuidse referenties naar de snelle veranderingen in de sovjetmaatschappij en het afbouwen van het partijmatige denken zijn zeker in de film vervat, hoewel van de kijker niet geëist wordt dat hij de evoluties in de Sovjetunie kent om de film te kunnen genieten. Gorod Zero is een soms heel komische film die los van elke specifieke achtergrond begrepen en genoten kan worden. (wp)