Old Boyfriends

Old Boyfriends is een wat ontgoochelende film. Von het regiedebuut van Nashville-scenarioschrijfster Joan Tewkesbury, met een skript van Leonard en Paul Schrader, een road-movie en tocht naar het verleden, met een knap spelende Talia Shire in de hoofdrol, verhoop je het beste. En de schitterende beginsekwensen lijken dat te bevestigen: een luchtshot van een witte wagen die uit een rijstrook van een autoweg schiet om te eindigen tegen een betonnen muur; een scène waarin iemand (off) over de telefoon «You belong to me» speelt tegen verraste toehoorders aan de andere kant van de lijn; en een autorit waarin Diane (in voice over) uitlegt dat ze na het lezen van haar dagboeken besloten heeft om haar oude boyfriendjes te gaan opzoeken om haar identiteit wat bijeen te schrapen. Een belofte die echter nooit ingelost wordt, want de drie delen (en de drie boyfriends) waarin de film na die opening naderhand uiteenvalt, zijn respektievelijk middelmatig interessant, smakeloos pseudo-humoristisch en drakerig sentimenteel. Waaraan ligt dat? In de eerste plaats toch aan het skript dot typisch te noemen is voor de Schraders: alle truuks uit de gouden Hollywood-tijd (wie de beginsekwens ziet, denkt dadelijk aan de film noir uit de jaren 40), maar in die pastichetekstuur wel eens wat weinig wol. Verzachtende omstandigheden is wel dat dat skript tien jaar geleden geschreven werd als Old Girlfriends, met een mannelijke hoofdrol en een gewelddadig, méér dan psychologisch einde. Tewkesbury die het skript bewerkt en het van een vrouwelijke hoofdrol voorzien heeft, is er niet in geslaagd om het suksesvol te maken. Old Boyfriends is ook niet bepaald een feministische film. Diane/Talia Shire's semi-neurotische tocht in het verleden staat steeds in funktie van mannen. Van Jeff (Richard Jordan), haar kollegeboyfriend uit '67, naar de opschepperige Eric (John Belushi), de man die haar vernederde en die nu nog vals gezongen versies ten beste geeft van de songs die hem tot Mr Cool maakten in '62, en tenslotte naar Lewis, haar eerste boyfriend uit '58, maar die is ondertussen gesneuveld in Vietnam. Maar in dat kleine stadje in Milwaukee waar ze naar haar junior highschool ging, in hetzelfde huis als toen, is nog wel Lewis' jongere, mentaal ontredderde broer Wayne (Keith Carradine) die ze in een neurotische poging om een verloren onschuld te herwinnen, en tegelijk met een soort slecht geïnspireerde humanistische meelevendheid, wil verleiden (de film is hier even ziek als de twee personages). Wat desastreuze gevolgen heeft voor de jongen. Een dokter moet haar uit haar waanwereld halen met de brutale vraag of haar leven nu zo onvoldoende voor haar is dat ze verliefd moet zijn op de herinnering aan een dode jongen? De film is dan al lang een tearjerker geworden. Een tranerige toestand waaruit zij (maar niet wij) gered wordt door de vasthoudende Jeff die echt wel opnieuw geïnteresseerd is geraakt na hun ontmoeting zoveel jaar later. Al worden in het laatste deel van de film wat serieuze tema's naar voor gebracht, al wordt het neurotische karakter van Diane's tocht erin duidelijk gemaakt. wat de klimaks had kunnen zijn, verzandt in pijnlijk melodrama. Dat bovendien nog qua toon te sterk botst met de simpele nostalgie van de ontmoeting met Jeff of de boertige wraakneming op Eric die na een verleidingspoging zonder broek op een parking wordt achtergelaten. De te fragmentaire struktuur, de te ongelijke toon, het emotionele overlopen in het laatste deel met de gestoorde Wayne (precies omdat daar de emotionele grondlijn van de film pas echt uitgewerkt wordt), maken Old Boyfriends tot een minder geslaagde pastiche op 40er-jaren-films als Tourneurs Out of the Past of Walsh Pursued die wèl de emotioneel perfekte toon troffen in dat soort neurotische tochten in de nostalgie.