Padre padrone

In een ruig en verlaten landschap zie je hoe een jongen door zijn vader zijn barre levensstaat wordt ingeranseld. Alle contact met de buitenwereld blijft hem ontzegd: Overgeleverde tradities spelen een rol, ook op de natuur gerichte vormen van bijgeloof. De jongen is tenslotte het praten verleerd. De bron van de film was een autobiografisch boek, PADRE PADRONE - L'educazione di un pastore (de opvoeding van een herder) van Gavino Ledda. Een specifiek geval en een waar gebeurd verhaal, dat de cineasten van literatuur in film wilden vertalen, want ze zochten zelf deze bouwstof uit. Het werd uiteraard een vrije "vertaling" en ze kreeg een andere ondertitel : "de revolte van een herder". Ledda zegt dat hij zijn ervaringen in de film terugvond, en dat hij gelooft in een wezenlijke "autonomie van talen". Gavino Ledda (30) is linguïst.

Toen hij 20 was, was hij analfabeet, bijna niet in staat om verbaal te communiceren; een zwijgende, eenzame jongen in een zwijgzame, geïsoleerde samenleving : Sardinië .. Zijn vader heeft hem als zesjarige jongetje van school gehaald om de schapen en geiten te hoeden, op een afgelegen weiland in de bergen. Iemand moet het doen, anders verhongert het gezin : Gavino is het oudste zoontje. Zwarte armoede in het dorp, angst en volslagen eenzaamheid op die woeste hoogte. Er zijn nog andere jongetjes die hetzelfde lot treft, maar zelfs als ie elkaar zien durven ze niet met elkaar te praten, uit angst voor de vaders die er dan op los slaan. De vader is de meester. padre padrone. Gavino is opstandig maar machteloos. Na 14 jaar op de berg revolteert hij. Een menselijk geluid, muziek van een trekharmonika, is het sein voor zijn revolte. Hij offert in het geniep twee schapen van zijn vader in ruil voor het instrument, hij kan nu zelf geluid maken.

De film maakt zeer duidelijk dat de overwinning van deze opstandeling op de tirannie van de vader, de despoot, alleen de bevrijding van één man betekent, niet de verlossing van Sardinië uit zijn eeuwenlange isolement. Aan het begin en het einde brengt Gavino Ledda (de echte) de acteur van de vaderrol tot de deur van het schoollokaal waar de kleine Gavino niets meer mocht leren. Weer zien we de angstige gezichten van de jongetjes op de schoolbanken. Ze bidden dat vader zal doodvallen voordat hij ze de eenzaamheid in zal sturen om zijn schapen te hoeden. Maar nu horen we hun smeekbeden niet meer. Het geluid neemt over - het geluid van de wind op de woeste hoogte; het geluid van de natuur dat niets menselijks heeft.

Padro PADRONE is een ethnografisch meesterwerk. Geluiden en instincten spelen een belangrijke rol. Je maakt mee hoe animaal mensen kunnen leven. Hoe twee langstrekkende muzikanten uit een ver dorp een wereld vol geluid openstoten voor de bijna verstomde herder. Hoe rauw wringen de Sardijnen liederen uit hun keel. De meest primitieve vendetta kan hun moordzucht inspireren. Het is het levende intellect van de jongen in kwestie dat maakt dat hij in zijn militaire diensttijd pas mens kan-leren worden. Los gesneden van zijn wortels. Een kans die hij aangrijpt en waaruit het fascinerende boek is ontstaan dat nu tot een hoogtepunt in het filmoeuvre van de Taviani's heeft geleid.