Powaqqatsi

In 1983 presenteerde Coppola een film van een man die meer dan zeven jaar gewerkt had aan een film over hoe het leven van vandaag uit zijn evenwicht is geraakt. De film had een vreemde, voor de meesten haast onuitspreekbare, titel en bestond uitsluitend uit beeld en muziek: Koyaanisqatsi, met muziek van de wèl bekende Amerikaanse componist Philip Glass. Het was een revelatie, deze hypnotiserende film vol verrassende camerahoeken, versnelde en vertraagde beelden die de toeschouwer tot een ware ‘toeschouwer’ van zichzelf maakten. De film werd evenwel bekritiseerd om zijn wat goedkope boodschap of om zijn weinig originele beeldentaal, vermits ànderen het procédé al eerder gebruikt hadden.
Deze tweede film uit Reggio 's trilogie, Powaqqatsi, zal wellicht gelijkaardige kritiek krijgen: visueel is hij niet essentieel anders dan de eerste film en weer is de muziek van Glass. Maar het zal ten onrechte zijn, want Powaqqatsi is niet alleen muzikaal sterker, hij is visueel rijker en misschien menselijker.
‘Powaqqatsi’ is een samentrekking van twee woorden: ‘powaqa’ of ‘een tovenaar die ten koste van anderen leeft’ en ‘qatsi’ of ‘leven’. De tovenaar is in dit geval het rijke Noorden, de misbruikte is het arme Zuiden. De film heette ten andere aanvankelijk ‘North South’. Reggio had een groter budget ter beschikking - dankzij de steun van Coppola, van George Lucas en van Cannon. Hij kon meer reizen: Egypte, Peru, Brazilië, Kenya, Nepal, Hong Kong enz. en ook meer geld spenderen aan de fotografie. Het werk van cameramannen Zourmoudis en Berry is buitengewoon. Er werd voornamelijk met high speed camera’s gewerkt: de film bevat dus veel meer vertraagd beeldmateriaal, wat het tempo minder vermoeiend maakt. Versnelling komt vrij sporadisch voor.
De muziek werd tegelijk met de montage van de film geschreven: aldus accentueert de muziek het tempo en de sfeer van het beeld en werken beide voortdurend op elkaar in. Glass inspireerde zich op etnische muziek en het mag gezegd worden dat deze score muzikaal gevarieerder en zeker rijker is dan wat Glass de laatste tijd produceerde. Minder hallucinerend, minder snel dan de eerste film is Powaqqatsi een film over mensen die leven en werken in een wereld die misschien vreemd is aan ons, maar waaraan wij ons comfort en onze luxe te danken hebben. (wp)