Prostitute

TONY GARNETT
Begon als hulpje in de toneelwereld, klom op tot toneel-en TV akteur. Kwam alzo terecht bij de BBC waar hij de serie THE WEDNESDAY PLAY lanceerde. Vervolgens produceerde hij tal van televisiefilms o.a. GATHY COME HOME (K. Loach '66), THE VOICES IN THE PARK (John McKenzie '68), THE GOLDEN VISION (K. Loach '68), THE PARACHUTE (Anthony Page '68), THE BIG FLAME (K. Loach '69), AFTER A LIFE TIME (K. Loach '71), THE GANGSTER SHOW (Jack Gold '72), LAW AND ORDER (Leslie Blair '77), PRICE OF GOAL en DAYS OF HOPE (K. Loach '78), THE SPONGERS (Jim Allen '78). Zijn bioskoopfilmproduktie beperkt zich tot 3 films van Loach: KES, FAMILY LIFE en BLACK JACK en tot zijn eigen PROSTITUTE.

PROSTITUTE is de eerste film van producer Tony Garnett, de man achter Ken Loach's KES en FAMILY LIFE. De schim van Loach is de hele film aanwezig. Zo herinnert PROSTITUTE ons aan de dokumentaristische engelse school en aan de free-cinema, waarvan FAMILY LIFE gedurende de laatste jaren als een gemeenschappelijk eindpunt werd beschouwd. En dat men filmgeschiedenis doorlopend moet herschrijven is niet verwonderlijk. NIGHTHAWKS in '79 en PROSTITUTE in '80 bewijzen dit. De semi-dokumentaristische benadering van een fenomeen - in casu homoseksualiteit en prostitutie - zijn daarvan een schoolvoorbeeld. De wil om de werkelijkheid te verfilmen, zonder didaktisme of sensatiezucht, zonder woede of emotie, dat zijn ongetwijfeld de grote pluspunten van PROSTITUTE.

Tony Garnett pluist de kommerciële verhoudingen uit tussen een jonge prostitué (van arbeidersafkomst) en allerlei tussenpersonen, haar vergeefse pogingen om zelfstandig te werken en onafhankelijk te worden, haar toevallige botsingen met politie en souteneurs. Het gaat hier over de illusies van een marginaal werk, sociaal "voordelig", met inbegrip van het (gedeeltelijk) blootleggen van een onverbiddelijk gesloten en behoudsgezind systeem, dat zowel prostitutie voortbrengt en aanprijst als bestraft. Naast het hoofdpersonage - de prostitué Sandra - is er de bevriende sociale assistente, Louise, die bij Sandra is komen inwonen en die zich sterk interesseert voor het fenomeen prostitutie. Het beroep van Louise maakt een bijkomende kijk op een tweede milieu mogelijk: dit van de burokratie, waarvan de film de paternalistische en beschamende benadering van het "fenomeen prostitutie" en de neiging sociologisch jargon te gebruiken of alles te abstraheren, bekritiseert. Net zoals Ken Loach blijft Garnett verwonderlijk gevangen door de neutraliteit die hij zich vanaf het begin heeft opgelegd. De inspanningen, om elk gevoel van ontspanning te vermijden, om elke betrokkenheid van de kineast te neutraliseren, zijn een streven naar een niet te verwezenlijken ideale doorzichtigheid. Hierdoor kan je zonder moeite PROSTITUTE tot de meest boeiende filmdossiers rekenen.

De film is een voorbeeldige systematische uiteenzetting. Alle aspekten van het probleem, de verschillende typetoestanden worden behandeld - niet overdreven in aantal, maar noodzakelijk voor de duidelijkheid - massagesalons, het oppikken op straat, het verhuren van diensten voor zakenlui, verschillende perversiteiten. Het is soms bijna onaangeroerd materiaal, dokumenten in hun meest zuivere vorm, nauwelijks bewerkt. En terzelfdertijd bouwt Garnett enkele zeer mooie scènes op, zoals bv. als beide vriendinnen uitrusten tijdens een boottochtje en hun verschil trachten te begrijpen. Dit is waarschijnlijk het meest subtiele moment in de film: in plaats van de schijnbare en gemakzuchtige tweeslachtigheid te behouden tussen de wereld van prostitutie en deze van het fatsoenlijke en het normale, gaat de kineast de grenzen met humor vervagen. Louise, de sociale assistente, is niet de positieve zijde van Sandra. Ook zij heeft haar seksualiteit, en die schijnt niet zo eenvoudig te zijn; we zien haar verwikkeld in een onvoldane liefdesscène met een andere jonge, verwarde socioloog. Op dat moment wordt Louise's probleem dat van Sandra.

Men vindt in PROSTITUTE ook nog die typische britse humor terug - het flegmatieke -, naast een vrij harde beschrijving van Margaret Thatcher's Engeland van vandaag. En ook wie zich niet zo erg voor prostitutie interesseert, voelt zich vlug solidair met Sandra, die koppig haar eigen weg blijft volgen, ondanks alle kleine dagelijkse probleempjes. Het belangrijkste is de moeilijkheid voor haar om bewegingsvrijheid te krijgen, zinnige relaties op te bouwen, een evenwicht in het leven te vinden en dit zijn problemen van iedereen. De satire is sterk aanwezig. De klant is de doorsneeverbruiker, die voor zijn speciale massage betaalt en die als "goede" belastingsbetaler de wet wantrouwt. Men heeft de etiketten verwisseld om klaarder te zien in het afschaffen van valse taboes en verouderde wetten. PROSTITUTE is een onweerstaanbaar spel van vernietiging, een analyse zonder divan van de specialist. Maar als je rekening houdt met het glimlachen dat de film uitlokt, kom je tot de konklusie dat deze voorstelling oneindig veel goeds doet. In Engeland heeft men eindelijk zijn kopje thee - of beter gezegd "een kopje warm water met een wolkje" - geparfumeerd met arsenicum teruggevonden.