The Music of Satyajit Ray

UTPALENDU CHAKRABORTY
Chakraborty begon zijn carrière met de dokumentaire MUKTI CHAI (Cry Freedom), die resulteerde uit zijn betrokkenheid met de studentenbeweging in de late jaren zestig. Zijn eerste speelfilm MOYNA T ADANT A (Post Mortem) kreeg de National Award
for the Best Director en Best Feature Film in 1981. CHOKH (Het Oog), zijn tweede speelfilm kreeg de speciale prijs van de jury op het 9e Internationaal filmfestival van India 1983. Deze film werd ook op het Festival van Berlijn vertoond vorig jaar.

Music of Satyajit Ray
De muziek van Satyajit Ray is, zoals zijn films, een unieke mengeling van Westers verstand en Indische fijngevoeligheid. Zijn meesterschap in deze kunstvorm is eigenlijk de culminatie van een lange familietraditie. Ray werd temidden van muziek geboren en groeide op temidden van muziek. Zowel van vaders- als van moederszijde telde de familie talloze talentvolle
componisten en zangers. Hij groeide op met Brahmaanse hymnen en liederen van Tagore.
Al tijdens zijn jeugd maakte hij kennis met de muziek van de groten uit het westen: Bach, Mozart, Beethoven en anderen. Hij zou deze muziek grondig bestuderen. Deze muzikale aanleg zou natuurlijk een duidelijke stempel drukken op zijn filmwerk. Maar nooit werd Ray's film een voorwendsel voor zijn muzikale obsessie. Integendeel: de muziek werd een organisch onderdeel van de totale filmstruktuur. Met PANTHER PANCHALI (Het Lied van de Weg) bracht Ray een omwenteling in de Indische filmmuziek, niet alleen omdat hij met meesters als Ravi Shankar werkte, maar omdat hij deze muziek vanuit een essentieel cinematografisch standpunt benaderde. Door hem werd het muzikale idioom van de Nieuwe Indische Film bepaald door sitar of sarod. Voor TEEN KANYA (1960) moest hij zonder muzikale medewerkers voor een geluidsband zorgen. Hier bewees hij, dat een muzikaal onderlegd regisseur de meest geschikte persoon is om te bepalen welke muziek het beste voor de film past. Met TEEN KANYA vernieuwde hij het geluidsconcept van de Indische film. Hij werkte met themamuziek, die als een leitmotiv de filmstruktuur ging aanduiden. Hij verwierp de afgezaagde formule van leuke muziek voor leuke passages en treurige muziek voor dito passages. In plaats daarvan legde hij meer de nadruk op natuurlijke geluiden - stilte in het bijzonder - en een spaarzamer gebruik van muzikale begeleiding. Hiermee toont hij zeker verwantschap met Ingmar Bergman. Zelf componeerde Ray naar eigen zeggen alleen voor zijn eigen films, of voor persoonlijk kreatief genoegen.