Ukigumo (Floating Clouds)

Yukiko en Kenkichi hebben een liefdesaffaire gehad in Indochina tijdens de oorlog, waar hij bosingenieur was en zij voor het ministerie van landbouw werkte. Maar zij zien elkaar weer in 1946, in een kleine Japanse stad. Kenkichi is nu houthandelaar. Hij leidt zijn huwelijksleven en wil Yukiko niet meer weerzien. Ontgoocheld zoekt zij troost bij een Amerikaanse soldaat. Maar Kenkichi komt terug. Hij neemt haar mee naar een soort pension in de bergen. Daar wacht haar een nieuwe ontgoocheling : Kenkichi legt het aan met de jonge vrouw van de eigenaar van het pension en laat Yukiko staan. Zij is ondertussen zwanger van hem, maar gaat naar Tokyo en laat het kind weghalen. Later verneemt zij dat de jaloerse echtgenoot in het pension zijn vrouw heeft gedood. En Kenkichi komt opnieuw bij haar terug. Zijn vrouw stierf aan tuberculose en hij zit zonder werk. Hij kan de begrafenis niet betalen. Yukiko steelt het voor hem en samen trekken zij naar een eiland ten zuiden van Japan. Maar daar treft het noodlot hen opnieuw: Yukiko wordt ziek en sterft. Kenkichi blijft rouwend achter.

Ukigumo is een melodrama en de intrige is dan ook zwaarbeladen en veelbewogen. Toch heeft Naruse, in vergelijking met het oorspronkelijke verhaal, nog veel overdaad weggezuiverd en heeft hij zich vrijwel uitsluitend geconcentreerd op het paar en hun "onmogelijke" liefde. Visueel is zijn film vaak heel sober en mooi en Naruse slaagt erin dit verhaal uit te bouwen tot een lyrische en ontroerende film. Het is precies dit meesterschap in het melodrama dat Naruse zo onderscheidt van Ozu, met wie hij vaak vergeleken wordt.

(Naar Revue du Cinéma XXIX, 1984)

Mikio Naruse (1905-1969) groeide op als weeskind. In 1926 vond hij een baantje als assistent-regisseur. In de jaren 30 nam zijn carrière een wending toen hij voor Toho ging werken. Zijn oeuvre is omvangrijk (meer dan 70 films) maar weinig bekend.