We Are the Guinea Pigs

JOAN HARVEY
In elk geval zal men niet kunnen zeggen dat op het 8ste Filmgebeuren nieuwe en jonge kineasten geen kans krijgen. Ook over deze Joan Harvey hebben we geen informatie, het betreft hier heel waarschijnlijk haar eerste film.

1970: een ongeval in de kerncentrale bij Chicago; de naald van de meter die het waterniveau aangaf was blijven steken.
1974: men begint aan de bouw van de kerncentrale van Three Mile Island, bij Harrisburg.
1975: een kerncentrale in Alabama, een ander ongeval, waarbij het waterniveau in de reaktor dankzij het uitvallen van het koelsysteem zo laag werd dat de kern bijna droog kwam te liggen - daar is de term "China Syndrome" op gebaseerd, dat een reaktie haar eigen weg gaat leiden en niet meer te kontroleren is, en dwars door de bodem van de reaktor in de aarde verdwijnt, "headed for China".
1979; 16 maart: de film THE CHINA SYNDROME gaat in première-een fiktierelaas over beide vermelde ongelukken.
1979; 28 maart: In Unit Il van de kerncentrale bij Harrisburg gebeurt hetzelfde wat in THE CHINA SYNDROME werd voorspeld. Door een lek in het koelsysteem worden 8 personeelsleden besmet. De overheid maakt zich zeer snel zorgen over de gevolgen op langere termijn voor de duizenden omwonenden. Een radio-aktieve besmetting werd vastgesteld tot op 25 km van de centrale. Staatsfunktionarissen zeiden dat de straling nergens een dodelijk peil bereikte, anderen spraken van een straling van acht maal de dodelijke dosis.

Wat was er eigenlijk gebeurd? Op die 28ste maart rond 4 uur in de ochtend werd de stroom koelwater plots onderbroken. Daardoor liep de temperatuur en de druk in de reaktor snel op. Door een lek spoot op de koop toe nog een hoeveelheid water in het gebouw waar de reaktor staat.

WE ARE THE GUINEA PIGS is een krachtige anti-kern dokumentaire opgenomen te Harrisburg, Salem, Washington, New-York en Pittsburgh. Hij toont ons de hevige gevolgen van de katastrofe met de kernreaktor van Three Mile Island. In interviews met boeren, arbeiders en middenstanders maken we kennis met kleuters, kinderen, adolescenten en volwassenen die het ongeluk meebeleefden. Allen delen dezelfde afschuw, ontwrichting, fysische symptomen en een hevige bewustwording van de realiteit in het kerntijdperk. Ze praten over verraad, hun angsten, hun wanhoop over de toekomst en ze vertellen ons wat ze gedaan hebben om zich voor te bereiden. We zien het werk op de boerderijen, stervende koeien, en kinderen die in de Susquehanna-rivier zwemmen. De ervaringen van deze inwoners worden bevestigd door veel geïnterviewde wetenschapsmensen en experts. Een plaatselijke arts toont de hoge graad van radio-aktieve besmetting aan bij een kind. Veeartsen en boeren getuigen van de dodelijke gevolgen bij de dieren. De bindingen tussen privé kernindustrie (zoals te Harrisburg), overheid en internationale bewapeningswedloop worden onderzocht door zowel wetenschapsmensen als inwoners en hun kinderen. Door het samenweven van de standpunten en ervaringen van al deze mensen, stelt de film op krachtige wijze de dringende noodzaak vast de kernreaktoren te sluiten en de bewapeningswedloop te stoppen.

WE ARE THE GUINEA PIGS is een ernstige film, zonder toegevingen aan komfortabel amusement. Het globale effekt van de film maakt diepe indruk. Men wordt getroffen door de eenvoudige waardigheid en het geduld waarmee de plaatselijke bewoners hun zaak naar voor brengen. De essentie is het tijdbomeffekt van radio-aktiviteit, wat een katastrofe als die van Harrisburg onderscheidt van meer onmiddellijk merkbare rampen. De volledige balans kan slechts na jaren opgemaakt worden, en daarom heeft de film gelijk zich te koncentreren op de mogelijke gevolgen voor de kinderen. De film is duidelijk partijdig, maar hij verricht de nuttige politieke funktie om een debat uit te lokken over dit meest dringend aktueel, moreel twistpunt.