Winstanley

Een merkwaardige zwart/wit film over een zekere Gerrard Winstanley die halfweg de zeventiende eeuw (toen Cromwell pas aan de macht was gekomen) samen met een groep mensen beslag legde op vruchtbare, maar onontgonnen gronden te St .George 's Hill in het graafschap Surrey. De makers Kevin Brownlow, schrijver van The parade has Gone By (de bijbel van de stomfilmperiode in Hollywood) en restaurateur van de legendarische film Napoleon van Abel Gance, en Andrew Mollo (die samen met Brownlow in 1966 de historische SF-film lt Happened Here maakte, over een fictieve invasie van Groot-Brittannië door Nazi-Duitsland) hebben dit algemeen menselijk pleidooi voor verdraagzaamheid en erkenning van andersdenkenden vooral een bewonderenswaardige historische authenticiteit meegegeven. De hardzwoegende en geweldloze alternatieve gemeenschap wordt niet ‘hippie’ - of 'commune’achtig getekend. Het zijn mensen van vlees en bloed en met hun beperktheden en (wan)hoop. De aristokratie en de geestelijke overheid zijn hier geen karikaturen en Winstanley zelf komt op de kijker over als iemand die wel begrip heeft voor hun historisch gegroeid egoïstisch en vernauwend materialisme, maar hij verlangt tevens dat men hem aanvaardt vooral omdat zijn tijd (zoals trouwens de hele westerse geschiedenis) getekend is door het geloof in en de steun van het Woord Gods. De bijbelse mentaliteit, de onschuld en het vertrouwen, die uit de figuur van Winstanley spreekt is veel overtuigender dan het revolutionaire imago dat men hem dreigt toe te bedelen. Winstanley zocht rechtvaardigheid en vindt die uiteindelijk niet omdat het blijkbaar voor de gevestigde orde tè moeilijk is, zelfs te delen, laat staan te veranderen. De figuur van de domineesvrouw spreekt boekdelen: zij zal haar machtsbewuste echtgenoot een tijdje veroordelen omwille van zijn onverzoenlijke houding t.o.v. Winstanley en die arme mensen helpen. Maar als ze gewoon fysisch met hen en met hun anderszijn geconfronteerd wordt, scheldt ze hen ook uit voor barbaren en heidenen. Het is duidelijk dat de makers meer beoogden dan een magistraal geregisseerde historische reconstructie.

Winstanley is niet bepaald dè film waarop elke bioskoopuitbater ligt te wachten, maar dit lijkt me toch een film die onze bioskopen moet halen. (rp in Film en Televisie)