“Een World Soundtrack Award heeft de waarde van een Oscarnominatie”

De World Soundtrack Awards zijn er gekomen omdat het Gentse filmfestival al van in het begin van de jaren tachtig filmmuziek als centraal thema koos. “Als je niet de beste kan zijn in het algemeen, moet je proberen de beste te zijn in iets speciaals”, zegt Marian Ponnet. “In Gent lag het samengaan van film en muziek uiteindelijk een beetje voor de hand. Want je had zowel het filmfestival als het aan klassieke muziek gewijde Festival van Vlaanderen. Dat laatste zocht, onder leiding van Jan Briers sr., toenadering tot het filmfestival met als bedoeling elkaars sterke punten nog te verstevigen. Later werkten het filmfestival en het Festival van Vlaanderen productioneel samen bij het organiseren van een Ennio Morricone filmconcert in een volgelopen Kuipke. Dat betekende al een stimulans om in die richting verder te werken”, herinnert Jacques Dubrulle zich.

Reputatie

Welke rol speelde Georges Delerue?

“In de aanloop naar de oprichting van de World Soundtrack Awards”, gaat Jacques Dubrulle verder, "speelde de Franse componist George Delerue eveneens een belangrijke rol. Als liefhebber van Franse films zag ik geregeld zijn naam opduiken als componist en op de duur wilde ik wel eens kennismaken met die man. Ik bewonderde zijn veelzijdigheid. In de Gentse opera kwam hij zijn muziek voor de uit 1927 daterende Russische ‘Casanova’ dirigeren en ook dan voelden we dat er belangstelling was voor ons initiatief”. “Het bleef niet bij Delerue alleen”, vult Marian Ponnet aan. “Toen we andere componisten uitnodigden om de uitvoering bij te wonen van de muziek die ze schreven bij stille films kregen we een goede reputatie in het filmmilieu. Gent werd een ontmoetingsplaats voor filmmuziekcomponisten en er werden hier discussies gevoerd onder meer over de wijze waarop de Oscar voor de beste filmmuziek werd toegekend. Die ging meestal automatisch naar de muziek in de beste film. Ware het niet beter dat zoiets door componisten zelf zou gebeuren. En kon Gent daar geen rol inspelen?"

Als Hans durft...

Was er een concert of een componist die de doorslag gaf bij de oprichting van de World Soundtrack Academy?

Jacques Dubrulle: “De rol van Hans Zimmer kan moeilijk worden onderschat. Hij werd ons indertijd voorgesteld door Ronni Chasen, onze consulente in Hollywood. We hebben hem onder meer benaderd op het Filmfestival van Berlijn en hem gevraagd of hij de uitdaging wilde aangaan om in Gent voor het eerst zijn muziek live uit te voeren. In Hollywood hebben we hem die vraag opnieuw gesteld en het antwoord was positief. Productioneel was dat concert een zware dobber want Zimmer bracht ook eigen musici mee naar Gent. De opname ervan werd door Decca wereldwijd uitgebracht. Ronni Chasen had nog andere componisten in haar portefeuille en toen die hoorden dat Hans Zimmer had toegezegd dachten zij “als Hans dat durft, waarom zouden wij dan achterblijven”.

Scharniermoment

Maar dan was er nog altijd geen WSA. Hoe is de naam ontstaan?

“De naam is bedacht door ons staflid Christian De Schutter tijdens een discussie over het in het leven roepen van filmmuziekprijzen. Als een soort van culminatiepunt van alles wat er in Gent rondom filmmuziek gaande was”, weet Jacques Dubrulle en hij voegt eraan toe: “de termen World Soundtrack Academy en World Soundtrack Awards klonken wat breedvoerig maar gaandeweg zagen we dat ze au sérieux werden genomen en dat componisten, musici, producers, agenten in ons verhaal meestapten. Toen we contacten legden bij potentiële Academyleden om zich bij de Academy aan te sluiten gebruikten we trouwens het Hans Zimmer concert als referentie. Het bleek een scharniermoment”. “Wat we vroeger hadden opgebouwd kreeg vanaf 2000 een vaste structuur en in 2001 werden de eerste awards uitgedeeld”, zegt Marian Ponnet die bij dit alles de verdienste van Ronni Chasen beklemtoont. “Haar opdracht Gent op de wereldkaart van de filmmuziek te zetten” heeft ze schitterend uitgevoerd.

Suggesties

Hoe werden de centrale gasten gekozen?

“In het begin gebeurde dat door het dagelijks bestuur van het festival en in functie van wat onze agenten in Los Angeles en Parijs en onze contacten in verschillende landen ons voorstelden”, zeggen de WSA-pioniers en beiden onderstrepen dat “de beschikbaarheid een groot probleem vormde want een componist verlaat niet gauw zijn studio want hij krijgt soms zeer laattijdig een opdracht. Hij kan het zich niet veroorloven om een jaar op voorhand een concert vast te leggen”. “Er was uiteraard een wenslijst en soms gaven componisten ons zelfs suggesties over een vriend of een collega die interesse had om naar Gent te komen. Zo is er een netwerk ontstaan”, zegt Marian Ponnet maar Jacques Dubrulle vult aan met: "we beperkten ons echter niet tot het uitvoeren van werk van levende componisten. Bij een programma van filmmuziek mochten ook namen als Bernard Herrmann en Nino Rota niet ontbreken”.

Trofee

Op wie bent u het meest trots? Wie vormt de grootste “trofee”?

“Maurice Jarre, zonder twijfel”, daar zijn beiden het over eens. “Hij was al “oud, wilde niet veel meer reizen en wou absoluut niet vliegen. Hij kwam dan maar met zijn Mercedes vanuit Zwitserland naar Gent en was tevreden met een kilometervergoeding en met het betalen van zijn restaurantkosten. Hij was zo opgetogen over zijn verblijf hier dat hij later terugkwam om voorzitter van de festivaljury te worden. Zes jaar nadien is hij ook door de Berlinale gehuldigd voor zijn verdiensten als filmmuziekcomponist”.

Troef

Marian Ponnet kan haar enthousiasme over de jaarlijkse Discovery Award moeilijk verbergen. “Het ontdekken van nieuw talent is de belangrijkste troef van de World Soundtrack Academy. En meer dan eens bewees de Academy over de juiste voelsprieten te beschikken. De winnaars van de “Ontdekking van het jaar” zijn in veel gevallen tot vaste waarden uitgegroeid in de wereld van de filmmuziekcomponisten en herinneren zich nog hun eerste stappen op het Gentse podium. Daar hoorden ze hun werk dat op piano en computer werd gecomponeerd live vertolkt door een voltallig symfonisch orkest”.

...gedirigeerd door een uitstekend dirigent...

“Inderdaad”, zeggen zowel Dubrulle als Ponnet die het erover eens zijn dat Dirk Brossé van onschatbare waarde is voor de World Soundtrack Awards. “Als muziekdirecteur van Film Fest Gent hielp en helpt hij nog altijd bij het kiezen van solisten en gasten en hij is een onvermoeibare raadgever. Met zijn musici heeft hij een sterke persoonlijke en alomtegenwoordige band. Hij houdt ze letterlijk in het oog. Hij is mee geëvolueerd met het festival en dat hielp ook bij zijn internationale erkenning. Door zijn eigen talent bouwde hij een prachtige internationale carrière op”.

Evolutie

Waar zit de voornaamste evolutie in twintig jaar WSA?

Dubrulle: “Hoewel de basisstructuur van de WSA-avond met regisseur Frank Van Laeken al vanaf het begin goed zat, is alles nu nog professioneler geworden. Vooral wat de begeleidende beelden betreft bij de uitgevoerde muziek. Het lijkt een eenvoudig proces maar is het niet. Beelden moeten op het ritme van de muziek worden gemonteerd, ze moeten in drie minuten het verhaal van de film vertellen zodat een muzikaal concert ook een visueel concert wordt. Niet iedere organisator van filmmuziekconcerten illustreert die met beelden. Met de WSA hebben we bewezen dat we grote concerten aankunnen en het prijzenpakket is mee geëvolueerd met de aandacht die er nu is voor tv-producties".

"Dat we goed zaten”, vult Marian Ponnet aan, “bewijst de lokale, nationale en internationale belangstelling. Omdat de Bijloke te klein werd, verhuisden we op een bepaald moment naar het Kuipke en nu is de Gentse Capitole aan de beurt. Ook de weerklank in de vak- en algemene pers bewijst dat er in “het milieu” rekening wordt gehouden met wat er zich in Gent afspeelt”.

Kleine broer

Wat is de waarde van de World Soundtrack Awards?

“Ze werden vanaf het begin de “kleine broer van de Oscars” genoemd. Laat ons zeggen dat een World Soundtrack Award de waarde heeft van een Oscarnominatie”, zegt Jacques Dubrulle. “Trouwens voor velen was een award in Gent een opstapje naar het grote podium in Hollywood. Vraag het onder meer maar aan Alexandre Desplat die hier eerder werd bekroond dan in Hollywood. Misschien hebben topnamen nu geen Gentse prijs meer nodig maar in het begin helpt het toch. Ik ben ervan overtuigd dat de WSA componisten promotioneel een duwtje in de rug geeft om een volgende opdracht te krijgen”, vult Jacques Dubrulle zijn oordeel aan.

Historisch kader

Hoe ervaren componisten het contact met het publiek?

“Soms is het voor hen een openbaring om voor het eerst hun score live uitgevoerd te zien en te horen. Meestal wordt hun score in functie van een film opgenomen en nadien weggestopt. In het beste geval volgt er een cd. Hier krijgt de score een tweede leven. Dankzij Brussels Philharmonic en dirigent maestro Dirk Brossé. Daarnaast zijn ze opgetogen omdat ze naast een concertpubliek ook jongeren ontmoeten in seminaries, workshops en masterclasses die met de WSA samengaan. Het is een totaalervaring waarin ook het historisch karakter van de stad Gent bij wordt betrokken”, zegt Marian Ponnet.

Pionier

Die ervaring kunnen ze nu ook opdoen op andere festivals...

… dat klopt maar Gent is en blijft voor altijd de pionier op dat vlak. Daar is vriend en vijand plus de vakpers het over eens. Ik ben blij dat de WSA ons kind is, het zijn de Oscars van de filmmuziek, reageert Jacques Dubrulle en Marian Ponnet vult aan: “het is een eer en een compliment om gekopieerd te worden”.

Raf Butstraen