Emilia Pérez goed voor vijf EFA-prijzen

Juliette Binoche, voorzitter van de organiserende European Film Academy, herinnerde de aanwezigen aan de 33.000 jaar oude muurtekeningen in de grot van Chauvet en noemde de bioscopen “moderne grotten waarin we moeten nadenken over wat er na ons komt”. Na zoveel diepzinnigheid hield Jacques Audiard het in de sublieme concertzaal wat luchtiger toen hij zijn regieprijs voor Emilia Pérez in ontvangst nam. Hij verklapte dat hij drie speeches had geschreven, een voor iedere categorie waarin hij genomineerd was, regie, beste film en beste scenario. Hij gaf toe dat er werk is aan de Europese winkel maar met een kwinkslag verwees hij naar Arno en diens “putain, putain, c’est vachement bien, on est tous quand même des Européens”.

Nominaties

Karla Sofia Gascón, de Spaanse actrice die in Audiards film zowel de rol van Manitas als van Emilia Pérez vertolkt, keerde naar Spanje terug met de prijs voor de beste Europese actrice. Gascón is de eerste trans actrice die een European Film Award wint. Voor de gelegenheid had zij, “omdat ze in de Europese waarden geloofde”, een blauwe jurk aangetrokken maar vond geen sterren om erop te plakken. Geen Europese vlag dus voor Gascón die de prijs opdroeg aan haar moeder en alle ouders vroeg om van hun kinderen te houden want “er zijn in deze wereld nog families die liever hebben dat hun kinderen criminelen worden dan gay”. Na deze Europese prijzenregen wordt algemeen verwacht dat Emilia Pérez enkele Oscarnominaties zal krijgen. Een verwachting die wordt versterkt nu de film al tien nominaties voor de Golden Globes op zak heeft.

Verrassing

Waar Karla Sofia Gascón een gevestigde actrice als Tilda Swinton achter zich liet, was de verrassing bij de beste mannelijke Europese acteur nog groter. Ralph Fiennes voor Conclave en Daniel Craig voor Queer startten in pole position maar het was Abou Sangare die werd bekroond. Naar Luzern komen was voor Abou Sangare die de titelrol vertolkt in L’histoire de Souleymane onmogelijk want zijn Franse verblijfspapieren zijn nog niet orde. Realiteit en fictie zijn in de film nauw met elkaar verbonden. Hij speelt zich af in Parijs waar Souleymane/Sangare een fietskoerier is. Hij bereidt zich voor op een interview met iemand die over zijn verblijfsvergunning moet oordelen. Een aangrijpend en brandend actueel portret over vluchtelingenproblematiek dat op Film Fest Gent werd vertoond en op 17 december in de zalen komt.

Verzetsdaad

Nog meer heikele politieke actualiteit kwam er bij de bekroning van No Other Land als beste Europese documentaire. Ze werd gedraaid door een Palestijns-Israëlisch collectief bestaande uit Basel Adra, Hamdan Ballal, Yuval Abraham, Rachel Szor en gaat over de verdrijving in en vernietiging van Masafer Yatta door het Israëlische leger in het zuiden van de Westelijke Jordaanoever. Een audiovisuele verzetsdaad die na Berlijn op tal van festivals, ook in Gent, werd vertoond en een regen aan prijzen opleverde. De Israëlische journalist Yuval Abraham en de Palestijnse activist Basel Adra die het initiatief namen voor No Other Land deelden bij een videoverbinding mee dat “het moeilijk was om te vieren terwijl er een genocide plaats vond en een etnische zuivering aan de gang was tegen het Palestijnse volk in Gaza”.

Dromen

Beiden riepen ze de mensen in Luzern op om druk uit te oefenen op hun respectievelijke gezagsdragers want “het is niet genoeg om een wapenstilstand te vragen. Die moet worden opgelegd”. Ook de Palestijnse actrice Hiam Abbass had het later op de avond over de toestand in Gaza toen ze de winnaar van de beste filmprijs aankondigde. Ze riep de mensen in de zaal op om te denken aan de kinderen in Gaza “wier dromen door de dood werden vernietigd”. In de documentaire categorie was ook Soundtrack to a Coup d’Etat van Johan Grimonprez genomineerd en daardoor kwam hij ook in aanmerking voor beste film. Beide nominaties werden niet verzilverd.

Kat

Wie op Film Fest Gent de animatiefilm Flow zag van de Letse regisseur Gints Zilbalodis is al vertrouwd met de winnaar voor de beste Europese animatiefilm. In deze film leeft een naamloze kat in een wereld waar blijkbaar geen mensen meer wonen. Ze moet op de vlucht wanneer een tsunami op komst is en moet zo leren omgaan met andere dieren want alleen door samen te werken lijkt iedereen, ondanks de onderlinge verschillen, een kans op overleving te hebben. Volgens sommigen is “Flow de meest baanbrekende animatiefilm over de natuur sinds Bambi”.

The Substance

Op de 37ste uitreiking van de Europese Filmprijzen werden in 24 categorieën prijzen uitgereikt. De meest genomineerde film The Substance van Coralie Fargeat won uiteindelijk de prijs voor het beste camerawerk en voor de visuele effecten. De Noorse film Armand, gedraaid door de kleinzoon van Ingmar Bergman, Halfdan Ullman Tøndel, was volgens de internationale filmcritici de ontdekking van het jaar. Genomineerden als The Room Next Door van Pedro Almodovar en The Seed of the Sacred Fig van de in de zaal aanwezige Mohammad Rasoulof verlieten met lege handen Luzern.

Bijdrage

Tijdens de prijsuitreiking werd actrice Isabella Rossellini meermalen prominent in beeld gebracht. Zij werd uitgebreid geëerd en gefêteerd voor haar European Achievement in World Cinema. Zij kreeg de award uit handen van Ralph Fiennes, haar tegenspeler in Conclave van Edward Berger. Hij wees op haar afkomst als dochter van filmlegendes als actrice Ingrid Bergman en filmregisseur Roberto Rossellini. Zij werkte met regisseurs als David Lynch, Peter Weir, Denis Villeneuve, Abel Ferrara, Alice Rohrwacher en volgens Fiennes behoort ze tot “de groten in onze filmwereld”. In haar dankwoord beklemtoonde Isabella Rossellini dat ze in haar leven gedreven werd door nieuwsgierigheid, en bedankte ze de babysitters die op haar kinderen pasten toen zij aan het werk was. “Zonder hen, had ik niet de carrière gekend die ik had”, bekende ze.

Presidentieel

Ook regisseur Wim Wenders die 24 jaar lang de president was van de Europese Film Academy werd met een Life Achievement Award gehuldigd. In een videoboodschap roemde Martin Scorsese zijn werk als “mooie levende schilderijen”. De origineelste bijdrage kwam van acteur Koji Yakusho die in Wenders Perfect Days dagelijks de toiletten proper maakt. In zijn Toilet Tokyo-pak sprak hij vanuit een toilet zijn leermeester toe. Wenders was “presidentieel” in zijn antwoord op alle lof. Aan European Film Academy-president Binoche zei hij, een sneer naar Trump uitdelend, graag nog iemand anders met mevrouw de president had willen aanspreken.

Hij parafraseerde tot slot de beroemde woorden van president Kennedy: “Vraag niet wat de Europese film voor mij kan doen, maar vraag je af wat je zelf voor de Europese film kan doen”.

Met deze 37ste editie komt een einde aan de december-uitreiking van de European Film Awards. Vanaf volgend jaar zal ze halverwege januari plaats vinden. Kwestie van beter aan te sluiten bij het overzeese award season. Afspraak in januari 2026.