Ensors behouen genderneutrale acteerprijzen

Na uitgebreid overleg met onder meer de Acteursgilde en na het verfijnen van de stemprocedure besloot het bestuur van de Ensor Academie, die de jaarlijkse Vlaamse film- en tv-prijzen uitreikt, de genderneutrale acteerprijzen te behouden. Daarover was tijdens het jongste Gala van De Ensors wat deining ontstaan toen bleek dat geen enkele actrice een award had gewonnen. Dat was ook in 2022 het geval.

Het genderneutrale karakter van de acteerprijzen op de jaarlijkse uitreiking van de Ensors kwam op 3 februari 2024 bij pers, publiek en Ensorbestuur onder vuur te liggen toen bleek dat slechts enkele vrouwen en geen enkele actrice een award in ontvangst mocht nemen. Als gevolg van de commotie kwam er intern overleg en hield de Acteursgilde een bijzondere bijeenkomst. Daar werd gepleit voor een aanpassing van het reglement om de stem van de professionele vakgroep meer gewicht te geven. Niemand wilde, ondanks de ongelukkige uitslag van 2022 en 2024, terug naar de opdeling in man-vrouw categorieën.

Procedure

In de eerste stemronde voor de Ensors krijgen de leden van de uit professionals bestaande Ensor Academie drie stemmen per categorie en selecteren ze vijf genomineerden. In de tweede beslissende ronde hebben ze slechts één stem en kiezen de leden één winnaar uit die vijf genomineerden. Bij de acteerprestaties bleek er de jongste drie jaar steeds een evenwicht tussen mannen en vrouwen. En toch gingen al twee jaar enkel mannen met een acteerprijs aan de haal. Het knelpunt ligt dus in de finale stemming waarin je een neiging ziet naar the winner-take-all.

Om dat in de toekomst te vermijden, wordt het reglement voor de tweede stemronde aangepast. In de vakcategorieën mogen voortaan alleen de collega’s uit hetzelfde vakgebied hun stem uitbrengen. Zo zullen enkel de scenaristen de winnaar kunnen kiezen tussen de vijf genomineerden voor beste scenario. Men vertrouwt erop dat op die manier meer leden zullen stemmen vanuit een genuanceerde en vakkundige visie. Deze toegenomen verantwoordelijkheid moet resulteren in een rijker palet aan prijswinnaars en voor de winnaars biedt een bekroning door collega’s uit het eigen vak bovendien extra waardering.

De eerste stemronde van de Ensors blijft dus onveranderd. In de tweede ronde stemmen enkel de vakgroepen over alle vakgebonden Ensors: muziek, geluid, make-up, kostuum, art-direction, DOP, montage, scenario film, scenario fictie-serie, acteerprestatie in een hoofdrol (film en fictie-serie), acteerprestatie in een ondersteunende rol (film en fictie-serie), regie film en regie fictie-serie. De voltallige Academie blijft beslissen over de best of the best prijzen. Met name: kortfilm, jeugdfictie, animatie, documentaire, fictie serie en fictie film.

Verantwoordelijkheid

In een persbericht duidt Wim Vanseveren, voorzitter van de Ensors, de wijziging als “het nog meer verantwoordelijkheid leggen bij de leden van de Academie die een stem uitbrengen, wat het draagvlak en de betrokkenheid binnen de sector verder zal vergroten. Hierbij streven we niet alleen naar een gedegen genderbalans maar ook naar diversiteit in andere aspecten zoals etniciteit of leeftijd”. Voor Michael Pas, voorzitter van de Acteursgilde is met de aanpassing van de tweede stemronde “een bevredigend antwoord gevonden op het uitgesproken verlangen om als beroepsgroep meer gewicht te krijgen in de keuze van de winnaars binnen ons vakgebied”.

Het bestuur van de Ensors zal de stemprocedure ook in de toekomst kritisch blijven evalueren. Dankzij de aanwezigheid van alle professionele audiovisuele organisaties in het bestuur kunnen veranderingen in het werkveld snel worden gesignaleerd en ingepast. De Ensors blijven zich inzetten voor een faire, representatieve huldiging van het talent binnen de Vlaamse film- en televisie-industrie.