Het woelige liefdesleven van een vergeten femme fatale

In dit waargebeurd verhaal, gebaseerd op het boek van acteur Peter Turner die het allemaal meemaakte, krijgen we een fraaie reconstructie van de laatste dagen in het leven van de Hollywood actrice Gloria Grahame, die in 1925 uit Britse ouders in Los Angeles werd geboren. Eind jaren ’70 komt ze in Hollywood nog nauwelijks aan de bak en belandt ze in Liverpool waar ze op de planken nog een einde aan haar acteercarrière probeert te breien. Ze ontmoet er een jonge working class acteur, Peter Turner (een uitstekende Jamie Bell in wellicht zijn beste rol tot nog toe) met wie ze ondanks het leeftijdsverschil een affaire begint. Grahame heeft dan al kanker, maar loochent dit voor haarzelf en haar omgeving.

De grote verschillen in leeftijd, klasse en cultuur beletten niet dat hun mei-december romance ondanks de ups en downs voor beiden een prachtige liefdesgeschiedenis wordt. Grahame wordt zelfs door de eenvoudige ouders van haar jonge minnaar met open armen ontvangen; als ze haar ziekte niet langer kan verbergen, neemt ze zelfs haar intrek in hun bescheiden arbeidershuisje.

Geloofwaardigheid

Een biopic als 'Film Stars Don’t Die in Liverpool' staat of valt met de geloofwaardigheid van de hoofdrolspeelster. Annette Bening is gelukkig uitstekend gecast als Gloria Grahame, een actrice die ze al jaren met zich meedraagt, want bij het begin van haar carrière, toen ze een taaie oplichtster speelde in 'The Drifters' (1990), suggereerde regisseur Stephen Frears dat Bening eens een kijkje nam in Grahame’s filmografie.

Film Stars Don’t Die in Liverpool is een kleine, ontroerende en meeslepende film die zeker ook de bijkomende verdienste heeft dat een vergeten actrice hierdoor weer onder de aandacht wordt gebracht.

Wie was Gloria Grahame?

De eerste beelden die je bij het horen van haar naam door het hoofd schieten zijn deze waarin Lee Marvin geheel onverwacht de actrice een kan kokende koffie in het gezicht giet. De rest van 'The Big Heat' (1953) herinnert het door de brandwonden verminkte gezicht van de kwetsbare gangster moll aan deze gruwelijke afstraffing. Dat Grahame nu nog altijd spontaan geassocieerd wordt met deze anno 2018 nog altijd straffe scène, zegt natuurlijk veel over de kracht van Fritz Lang als regisseur van geweldscènes, maar is ook tekenend voor wat deze actrice, ooit de queen of noir, te verduren kreeg, niet alleen in haar filmcarrière maar helaas ook in het echte leven.

Woelig liefdesleven

Grahame beweerde dat ze door haar vier echtgenoten geslagen werd. De beroemdste van de vier, cultregisseur Nicholas Ray, schonk haar niet alleen een van haar iconische rollen in het gedoemde liefdesverhaal 'In a Lonely Place' (1950) maar rekende met deze film ook af met de vrouw die hij haatte zodra hij met haar trouwde nadat hij haar tijdens de opname van 'A Women’s Secret' (1948) zwanger had gemaakt. ‘I was infatuated with her, but I didn’t like her very much, ’ zo vatte de eenogige, biseksuele regisseur het kernachtig samen. Nauwelijks enkele uren nadat ze officieel gescheiden was van haar eerste echtgenoot, trouwde ze met Ray die dit huwelijk duidelijk niet zag zitten; tijdens hun huwelijksnacht verspeelde hij bij het gokken al zijn geld. Tot overmaat van ramp betrapte Ray later zijn vrouw in de armen van zijn 13-jarige zoon uit een vroeger huwelijk. Diezelfde stiefzoon zou in 1961 Grahame’s derde echtgenoot worden, waardoor de actrice werd beklad met een schandaal-reputatie die ze nooit van zich kon afschudden.

'In a Lonely Place', gedraaid terwijl Ray en Grahame in een echtscheidingsprocedure gewikkeld waren, speelt zich af in het filmmilieu en vertelt over een mislukte actrice, Laurel Gray, die verstrikt zit in een gevaarlijke, lichtelijk sadomasochistische relatie. Wat aanvankelijk een romantische love story lijkt, gaat plotseling een heel andere kant uit als Laurel ontdekt dat de man van wie ze houdt, een scenarioschrijver met zelfmoordneigingen (gespeeld door Humphrey Bogart), ook het geweld niet schuwt. Grahame vat op aangrijpende wijze hoe deze vrouw in volle denial-modus maar niet wil onder ogen zien dat haar minnaar ook voor haar een bedreiging vormt. Dat de omstandigheden waarin deze film gemaakt werd zeker niet optimaal waren, werd nog versterkt door het feit dat Bogart in de rol van Laurel liever zijn vrouw Lauren Bacall had gezien (die toen contractueel vastzat aan de Warner Brothers studio, die haar niet wilde uitlenen).

Femme fatale

Al in een van haar eerste films, 'It’s a Wonderful Life' (1946) van Frank Capra, speelde Grahame (in droomscènes die tonen hoe het de personages zou vergaan indien de zelfmoordpoging van James Stewarts personage succesvol was geweest), een vrouw die de bitterheid proeft van een mislukt en ellendig leven. Deze rol bleek een voorafschaduwing van de latere femme fatale rollen waarin Grahame zou excelleren, zoals haar knappe vertolking van een platgetrapte prostituee in Edward Dmytryks 'Crossfire' (1947). Ze noemde dit haar favoriete rol, die trouwens bekroond werd met een Oscar nominatie. De Oscar voor beste bijrol kreeg ze uiteindelijk voor een vrij atypische film in haar carrière, Vincente Minnelli’s 'The Bad and the Beautiful' (1952) waarin ze een schoonheid uit het zuiden neerzet. Veel sterker is haar vertolking van dubbelzinnige verleidster in haar tweede film van Fritz Lang, de Emile Zola bewerking 'Human Desire' (1954).

Zelfonderschatting

Gloria Grahame, geboren in 1925 in Pasadena, Californië, kreeg slechts korte tijd in de jaren vijftig de kans haar unieke talenten te ontplooien. De neurotische echtgenote in Minnelli’s 'The Cobweb' (1955) kan als haar laatste grote rol beschouwd worden, alhoewel ze tot haar dood in 1981 sporadisch nog bijrollen kreeg , zoals in Jonathan Demme’s 'Melvin and Howard' (1980).
Grahame’s vroegtijdige ondergang heeft natuurlijk ook te maken met haar onzekerheid als actrice omdat ze niet echt tevreden was met haar fysiek. Ze vond dat er iets scheelde aan haar lippen wat ze voortdurend door plastische chirurgie probeerde te laten corrigeren, wat haar uiteindelijk een spraakgebrek bezorgde. Ze had ook weinig zelfvertrouwen omdat ze wist dat ze niet van het kaliber van een Marilyn Monroe was en verwees altijd naar haarzelf als ‘the replacement.’

Een jammerlijke zelfonderschatting van een actrice die in de woorden van Serena Bramble (in Sight & Sound) ‘over de gave beschikte om te switchen tussen onschuld, bitterheid en smeulende sensualiteit.’ Een andere mooie omschrijving van haar talent komt van de Engelse critica Judith Williamson die over haar prestatie in 'Human Desire' schreef: ‘She seems to represent a sort of acted-upon femininity, both unfathomable and ungraspable. She slips through the film like a drop of loose mercury. Neither we nor the other characters know whether to believe what she says; elusive as a cat, she is the focus of terrible actions, but unknowable herself.’

‘Film Stars Don't Die in Liverpool' is op dinsdag 15 mei te zien tijdens Film Fest Gent On Tour in Studio Skoop (Gent), Cinema Lumière (Brugge), Cinema Cartoon's (Antwerpen), The Roxy Theatre (Koersel), Studio Geel, Cinema ZED (Leuven), Kunstencentrum BUDA (Kortrijk), CC Strombeek, Flagey (Brussel, Studio 5), CC De Kollebloem (Puurs), CC Jan Tervaert (Hamme), Cinema Westside (Evergem). Tickets zijn verkrijgbaar bij de deelnemende locaties.