In Memoriam: Gina Lollobrigida, legende en eigenzinnige vrouw

Jury 1997 Hoffman Esposito De Decker Lollobrigida Kershner
Nieuws 18 jan 2023
Met de op 95-jarige leeftijd in Rome overleden Gina Lollobrigida verliest de filmwereld een actrice, een icoon en een diva. Daarnaast was ze een getalenteerde fotografe en beeldhouwster. Ei zo na zelfs een politica. In een vijftig jaar omspannende carrière trad ze op in een zeventigtal films. In 1997 was ze juryvoorzitter op Film Fest Gent en kreeg ze een Joseph Plateau Honorary Award. Maar ze was het niet eens met haar medejuryleden en weigerde dan ook de Grand Prix te overhandigen aan de competitiewinnaar János Szász voor zijn film The Witman Boys. Achter de vrij toegankelijke filmlegende ging een eigenzinnige vrouw schuil.

Gina Lollobrigida werd op 4 juli 1927 geboren in het in de buurt van Rome gelegen Subiaco. Toen het ouderlijk huis op het einde van WOII platgebombardeerd werd, verhuisde het gezin naar Rome. Armoede was er troef en toen leerde Gina, naar eigen zeggen, hard te zijn. Een eigenschap die ze haar leven lang meedroeg. Haar schoonheid werd echter haar grootste troef en die werd vrij vlug opgemerkt. Ze kwam in het modellenwerk terecht, eindigde derde in een miss Italia verkiezing en werd gecast in fotoromannetjes. Zelf was ze meer geïnteresseerd in kunstgeschiedenis en daarom leerde ze schilderen en beeldhouwen. Het lot, zegde ze zelf, besliste er anders over. Dat kwam zo. Filmregisseurs smeekten aan de schoolpoort of ze wilde optreden in hun film en op een keer vroeg ze een miljoen lire voor een rol in plaats van haar gebruikelijke 1.000 lire dagvergoeding. Kwestie van gerust gelaten te worden. Maar iemand hapte toe.

Foto leidt naar Hollywood

Kleine filmrollen plus een bikinifoto trokken de aandacht van de flamboyante filmproducent Howard Hughes die haar in 1950 naar Hollywood liet overvliegen en haar een exclusief zevenjarig contract aanbood. Ze tekende maar uiteindelijk weigerde Gina te verhuizen naar Hollywood. De smoorverliefde Hughes was not amused en het gevolg was dat Gina Lollobrigida alleen maar in Hollywoodproducties kon optreden die niet in de VS werden gedraaid.

Juweel

In de jaren vijftig van de vorige eeuw werd de basis gelegd van haar internationale roem en faam. Na een twintigtal lokale producties, geregisseerd door aanstormende grootheden als Alberto Lattuada, Luigi Zampa, Mario Monicelli, Pietro Germi en Carlo Lizzani, was er in 1952 Fanfan la Tulipe van Christian-Jacque een van de beste Franse mantel-en-degenfilms waarin ze Gérard Philipe als tegenspeler had. Daarna kwam Les belles de nuit van René Clair en voor Pane, amore e fantasia van Luigi Comencini zakte ze in 1953 terug af naar Italië. Vittorio de Sica was toen haar tegenspeler en die gaf haar de raad om haar hart evenzeer in de film te leggen als bij en in haar schilderen en beeldhouwen. Ze nam die raad ter harte, vertelde ze in Gent. Een stad die ze, tussen haakjes, “een juweel vond dat leek op Venetië”.

De Internationale Jury van 1997
Gina Lollobrigida, Thom Hoffman, Giancarlo Esposito, Jean-Pierre De Decker & Irvin Kershner

Hart voor Huston

Haar hart legde ze in Beat the Devil van John Huston waarin ze de vrouw van Humphrey Bogart vertolkte. Aan beroemde tegenspelers en ferme filmregisseurs ontbrak het haar niet. Denk maar aan Tony Curtis, Burt Lancaster in Trapeze van Carol Reed of Yul Brynner in Solomon and Sheba van King Vidor. In Jean Delannoy’s Notre Dame de Paris vertoefde ze in het gezelschap van de indrukwekkende Anthony Quinn. In 1959 betaalde Metro Goldwyn Mayer nog 75.000 dollar smartengeld aan Howard Hughes om toch in de VS Never So Few van John Sturges te mogen draaien. Frank Sinatra was zo in de wolken van zijn tegenspeelster dat hij haar onder andere met een concert in Las Vegas rot verwende. De onder de indruk zijnde Gina Lollobrigida troostte hem met een paar aquarellen van Salvador Dali. Let wel: er bestaat ook een andere versie van dit gebeuren, een waarin Gina zegt dat ze Sinatra niet kon uitstaan.

Coupe

Sinatra’s crush was begrijpelijk want toen al ging de inmiddels gemeenzaam “La Lollo” genoemde actrice door het leven als “de mooiste vrouw van de wereld”. Of ze die titel uitsluitend te danken had aan de titel van de gelijknamige film La donna più bella del mondo van Robert Z. Leonard gebaseerd op het leven van de Italiaanse sopraan Lina Cavalieri laten we in het midden. Aan haar schoonheid valt niet te twijfelen en haar korte kapsel maakte op een bepaald moment zoveel furore dat vrouwen naar de kapper gingen en een Lollo-coupe vroegen. Maar die haardracht werd ook de naam van een ... sla-soort.

Vaarwel

Zoveel intensiteit in een filmografie als in de jaren vijftig is moeilijk houdbaar en de kwantiteit van de jaren zestig ging gepaard met een verlies aan kwaliteit. Toch waren er nog hoogtepunten met onder meer Come September van Robert Mulligan en met Rock Hudson, Venere Imperiale van Jean Delannoy, Woman of Straw van Basil Dearden, Buona Sera, Mrs. Campbell van Melvin Frank. In 1997 zegde ze het acteren vaarwel nadat ze nog een laatste keer in de jaren tachtig tot negentig “wereldfaam” verwierf met de tv-series Falcon Crest en Love Boat.

Gina Lollobrigida & Herman Balthazar

Jaloezie

Uit de publieke belangstelling bleef ze nooit. Daar zorgden haar beginjaren in de film voor. Waar ze ook kwam, werd ze bijna altijd onder de voet gelopen. Ze was na de tweede wereldoorlog niet alleen een symbool van de Italiaanse veerkracht maar ook de incarnatie van een populaire filmster die veler verbeelding op hol deed slaan. De populaire pers deed daarbij een flinke duit in het zakje en vooral de strijd met concurrente Sophia Loren die de hoofdrol kreeg in de derde Pane, Amore... film, was koren op de molen. In werkelijkheid was er weinig aan de hand vertelde ze ons bij een bezoek aan het Brusselse Filmfestival en was het oppoken van de jaloezie tussen beide actrices vooral een mediagebeuren. Zeker is alleen dat Gina Lollobrigida in eigen land tal van onderscheidingen verzamelde maar nooit een Oscar kreeg. Sophia Loren wel. Gina bracht cinema, Sophia is cinema.

Roemrijk

Op meer algemeen artistiek vlak werd Gina ook beroemd met haar fotoboeken. Eerst met foto’s over Italië en later met foto’s van beroemdheden zoals Paul Newman e.a. Ze had een wereldscoop met een documentaire over Fidel Castro. Haar monumentaal beeldhouwwerk werd tentoongesteld in Moskou, Parijs, Washington, Venetië...

Wie haar villa aan de Via Appia in Rome bezocht, heeft het over een interieur als in Sunset Boulevard waarin Gloria Swanson haar laatste roemrijke dagen doorbrengt. Tot op hoge leeftijd verliet Gina Lollobrigida af en toe haar artistieke stulp om juryvoorzitter te worden in o.a. Berlijn en Gent of voor geregelde huldigingen. Zoals het onthullen van een ster op de befaamde Hollywood Boulevard in 2018.

Geen privé

Bij dergelijke gelegenheden praatte ze vrijuit en strooide ze gretig en gul allerlei quotes in het rond. Zoals: God heeft me talent gegeven maar geen privéleven. Daarbij alludeert ze op de vele relaties die ze had maar of ze daarbij het achterste van haar tong liet zien? Hoe ook, haar affaires met een paar dertig en veertig jaren jongere mannen zorgden op het einde van haar leven voor smeuïge artikels. Bij zoverre dat haar enige zoon Milko Skofic haar onder curatele wilde plaatsen. De rechter wees zijn verzoek af. Zijn moeder was nog goed bij zinnen. Zaaide haar vergeefse pogingen om in de politiek te stappen, eenmaal als Europarlementslid in 1999 en eenmaal vorig jaar als kandidaat-senator ook al twijfel daaromtrent? Of was er financieel meer aan de hand?

Gina Lollobrigida was immers even rijk als ze kleurrijk was. Heel rijk dus.

DSC 4815

Raf Butstraen

Met decennia filmgeschiedenis op de teller is voormalig filmcriticus Raf Butstraen de geknipte man om het laatste filmnieuws te fileren voor Film Fest Gent.