In Memoriam: Jeanne Moreau

Drie keer bezocht Jeanne Moreau het festival. Een eerste keer in 2002, toen ze een Jozef Plateau Lifetime Achievement Award kreeg en geëerd werd met een voorstelling van de baanbrekende ‘Jules et Jim’. Juryvoorzitter Gérard Mortier huldigde op onnavolgbare wijze de laureate en zij was zo onder de indruk dat ze zonder meer toezegde om het jaar daarop terug te komen. Dat gebeurde ook en in 2003 werd Jeanne Moreau juryvoorzitster. In 2005 kwam ze opnieuw naar Gent naar aanleiding van de voorstelling van François Ozons film ‘Le temps qui reste’ waarin ze een aangrijpende grootmoederrol vertolkte.

Onopgemerkt waren haar festivalpassages niet. Jacques Dubrulle, toenmalig gedelegeerd bestuurder van het filmfestival, herinnert zich Jeanne Moreau als “iemand die ondanks haar status toegankelijk was maar toch zeer goed wist wat ze wilde. En voor alle duidelijkheid: toegankelijk mag je niet met gemakkelijk gelijkstellen. Ze voelde echter duidelijk het respect dat we persoonlijk en als festival voor haar hadden en dat apprecieerde ze”. Echte nukken had ze niet maar als ze je om een asbak vroeg, kon je maar beter niet met een kleine voor de dag komen. Op den duur had iedereen wel door dat ze een kettingrookster was en werd een kleine ergernis weggenomen. Het hotel zorgde voor grote asbakken op de kamer.

“Het toeval wilde," zo vertelt Jacques Dubrulle verder, "dat we in 2003 openden met ‘De zaak Alzheimer’ van Erik Van Looy. Niet alleen de film beviel haar, maar ze viel, bij wijze van spreken, als een blok voor Jan Decleir. Met een legendarische foto van beiden als gevolg”. Als juryvoorzitster was ze ook zichzelf: gedreven met uitgesproken meningen die aanleiding waren tot pittige maar bijzonder boeiende discussies. Het was het jaar dat ‘In Amerika’ van Jim Sheridan werd bekroond, wat wellicht in het langetermijngeheugen verdwenen is. De uitval van Jeanne Moreau naar ‘La Meglio Gioventu’ van Marco Tulio Giordana echter, behoort tot het collectieve festivalgeheugen. Jeanne Moreau was bijzonder boos dat deze televisiefilm in de festivalcompetitie zat. Dat kon niet en dat mocht niet want een tv-serie diende op tv te worden vertoond en niet in een bioscoop. Dat deze discussie nog altijd aansleept, merkten we in Cannes dit jaar, met de komst van de Netflixen en de Amazons van deze wereld.

Jeannes boosheid had echter geen nare gevolgen voor het festival. Eenmaal terug thuis strooide ze met lof over Gent “als het beste festival waar ze ooit was geweest”. Noblesse oblige wellicht, maar weinigen weten, zegt Jacques Dubrulle, dat ze daadwerkelijk ging pleiten bij Unifrance, de organisatie die onder andere instaat voor de promotie van de Franse film om het Gentse filmfestival op alle mogelijke manieren te steunen. Ook bij haar collega’s vertelde ze niets dan lof over Gent en dat hielp sommigen over de drempel om naar het festival te komen. Een en ander leverde Jacques Dubrulle een vriendschapsband op die over de festivaledities heen liep. Enkele jaren geleden ontmoetten zij elkaar nog in Avignon waar het voor Jeanne Moreau allemaal begon. En van waar ze zou uitgroeien tot een intelligent, baanbrekend, passioneel filmicoon.

Naar aanleiding van haar juryvoorzitterschap kreeg Jeanne Moreau een uit tien films bestaande retrospectieve en hield zij ook een Q&A met artistiek directeur Patrick Duynslaegher. Hij herinnert zich: ‘In 2003, toen ik nog bij Knack Focus werkte, had ik het genoegen om in de theaterzaal van Vooruit een lange Q&A te doen met Jeanne Moreau. Ik was behoorlijk zenuwachtig omdat ze toch de reputatie had geen gemakkelijke tante te zijn bij gesprekken met journalisten. Mijn vrees bleek totaal ongegrond, want Jeanne Moreau toonde zich ook tegenover het publiek van haar meest genereuze kant. Ik stelde haar vooral vragen over de topregisseurs met wie ze allemaal gewerkt had, en dat is een ongelofelijke lijst van grote namen: van François Truffaut tot Joseph Losey, van Jacques Demy tot Rainer Werner Fassbinder. Ze sprak vol enthousiasme over haar ervaringen, haar filmkeuzes en haar samenwerkingen. Als een rasactrice bespeelde ze het publiek dat aan haar lippen hing; ze was ook onder de indruk van de imposante en tegelijk warme theaterzaal van Vooruit. Hier was ook iemand aan het woord die leefde van de aandacht en liefde van het publiek. Van alle Q&A’s die ik gedaan heb, bewaar ik aan ‘An evening with Jeanne Moreau’ de mooiste herinneringen”.