My Name is Albert Ayler: de Jeff Buckley van de Free Jazz

02 okt 2007
Pioniers hebben het altijd moeilijker dan zij die de stroom volgen. Niet alleen trachten ze een nieuwe idee in te voeren, vaak worden ze er in hun eigen tijd niet eens voor geapprecieerd. De documentaire My Name is Albert Ayler is een postuum eerbetoon aan een van de gangmakers van de zogenaamde free jazz, Albert Ayler, die in 1970 dood werd teruggevonden in de East River.
Albert Ayler, geboren in 1936, was een van de spilfiguren van de free jazz. Dit genre ontstond in de jaren 50 en 60 uit ontevredenheid met de gangbare jazz en bebop. Het werd een noemer voor artiesten die elk op hun manier trachtten te breken met de toenmalige tradities van jazz, of het nu door wilde improvisaties, foute akkoorden of abrupte tempowissels was. De muziek werd ontdaan van zijn fundamenten tot enkel nog klankkleur overbleef. En dat was de kern van de free jazz: de warmte van een saxofoon, de geslepenheid van een contrabas. Het genre werd vooral bekend door het latere werk van John Coltrane. Met My Name is Albert Ayler wordt alvast een van de pioniers opnieuw onder de aandacht gebracht. Als kind leerde Albert van zijn vader de altsaxofoon te bespelen en tijdens misvieringen in thuisstad Cleveland brachten vader en zoon vaak een duet. Na zijn legerdienst besliste Ayler naar Scandinavië te verhuizen in de hoop daar creatieve vrijheid te vinden voor zijn muziek. Die vond hij in de jazzclub The Golden Circle in Kopenhagen, het epicentrum voor de free jazz. Hoe ruw en onconventioneel zijn stijl ook was, Albert Ayler was een niet onopgemerkte figuur: een knappe man met een warme stem en het talent om er cool uit te zien met een leren pak. Later keerde Ayler terug naar Amerika, waar niemand minder dan John Coltrane hem onder zijn hoede nam. Toch slaagde Ayler er nooit in de erkenning te krijgen die hij verdiende. Zijn lichaam werd in 1970 gevonden in de East River, maar vermoedens van zelfmoord werden nooit bevestigd. In My Name is Albert Ayler focust regisseur Kasper Collin op de jaren tussen Aylers eerste opnames en zijn laatste adem. In de aritmisch gemonteerde documentaire horen we Ayler zelf zijn verhaal becommentariëren, door de vele interviewopnames en uiteraard door zijn free jazz. My name is Albert Ayler: Op de voorstelling van 10/10 om 20u in Theaterzaal Vooruit zal regisseur Kasper Collin aanwezig zijn. Er is ook een voorstelling op zaterdag 13/10 om 14u30 in Domzaal Vooruit.