Nieuw! Nieuw! Een relatieparcours op het festival

We beginnen in eigen land met Elève Libre van Joachim Lafosse. Volgens de regisseur een film over het aftasten van grenzen. Hij draagt zijn film dan ook op à nos limites. Bij het hoofdpersonage, de 16-jarige Jonas, wil niets lukken. Hij moet blijven zitten op school, ook bij het tennissen breekt hij niet door en met zijn vriendinnetje Delphine voelt hij zich onzeker. Aan goede raad ontbreekt het hem echter niet. Vooral Pierre die in een soort ménage à trois samenleeft met Didier en Nathalie is bereid om Jonas op alle vlakken te helpen. Maar dan is misbruik niet ver weg. Of helpt dat Jonas bij het vinden van zijn eigen seksuele identiteit? Door zijn aanpak en thematiek maakte Elève Libre ophef in Cannes en ook hier zal de film polemiek veroorzaken. In het Zweedse Ciao Bella moeien de volwassenen zich niet bij het ontluiken van een relatie tussen de tieners Mustafa en Linnea. Hun ontmoeting begint op een merkwaardige manier. Mustafa is van Iraanse afkomst maar bij een internationaal scholentornooi in Göteborg wordt hij ingeschakeld bij de Italiaanse voetbalploeg. Door zijn ploeggenoten wordt hij Massimo gedoopt en een van hen, Enrico, brengt hem de verleidingskunsten bij van een echte Cassanova. En zie, de schuchtere Mustafa kent als coole Massimo eindelijk succes bij de Zweedse meisjes. Vooral Linnea klampt zich aan hem vast en daar is Massimo best tevreden mee. Maar zijn identiteit is uiteraard een probleem. Hoe lang kan hij voor haar verbergen dat hij geen Italiaan is maar de zoon van Iraanse immigranten in Zweden? Met alle negatieve connotaties van dien? Van haar kant heeft Linnea ook een geheim dat ze met zich meedraagt. Of alles goed komt in een relatie die aanvankelijk gebaseerd is op leugens, laten we in het midden. Zeker is dat Ciao Bella een van de knapste coming of age films is van de jongste maanden en een die zich kan meten met de spraakmakende Juno. Zowel Elève Libre als Ciao Bella zijn schatplichtig aan de cultuur waaruit ze zijn gegroeid. Joachim Lafosse kruidt zijn film niet alleen met een paar goed gemikte oneliners maar ook met brokjes aan Albert Camus ontleende Franse cultuurfilosofie. Mani Masserat-Aghat die de Zweedse film regisseerde, heeft dezelfde culturele achtergrond als Mustafa. Vandaar de zeer realistische schets van de situatie van de immigranten in Zweden en de meer dan gewone kennis van tienergedrag. In de volgende parcoursfilm Heaven's Heart spelen twee Zweedse koppels de hoofdrollen onder leiding van de Deense regisseur Simon Staho. Die valt pardoes met de deur in huis als hij Lars en Susanne toont van wie de echtscheiding wordt uitgesproken. Je moet van goeden huize zijn om het einde van je betoog weg te geven vooraleer aan je eigenlijk verhaal te beginnen. Staho is dat. Want de voorgeschiedenis van de echtscheiding is beklemmend. Het begint allemaal onschuldig bij een etentje waarbij Ulf en Ann te gast zijn bij Lars en Susanne. Beide koppels kunnen het goed met mekaar stellen en hebben geen geheimen voor elkaar. Tijdens het etentje heeft iemand het over een kennis die er met een veel jongere vrouw vandoor is. Kan je eigenlijk begrip hebben voor zo'n situatie? En zo niet, vrees je dan niet dat je eigen relatie onder druk staat? Het wordt een razend interessante discussie over trouw en ontrouw, betekenis van seks in het huwelijk, de zin van trouwen, wellicht een muur tegen eenzaamheid, laat iemand zich ontvallen. Uiteraard blijft het niet bij een vrijblijvende discussie in deze sober maar ongelooflijk subtiel in beeld gebrachte film. Ingmar Bergmans Scènes uit een huwelijksleven zijn nooit ver weg maar Staho geeft aan zijn scenario toch een eigen tonaliteit. De sublieme acteurs geven de film een ontstellende levensechtheid en het geheel wordt afgerond door een discrete maar functionele muziekscore. Heaven's Heart is een van de hoogtepunten op dit festival. Eenmaal de midlifecrisis voorbij wacht de oude dag. Die hoeft op vlak van intense liefdesrelaties en seksuele ervaring niet onder te doen voor wat men op jongere leeftijd meemaakt, poneert Andreas Dresen in zijn Wolke 9 (Cloud 9). Zijn hoofdpersonages zijn 65 of die leeftijd al lang voorbij. Toch wordt de al dertig jaar met Werner getrouwde Inge nog verliefd op de zeventiger Karl. En die liefde gaat met passie gepaard. Van haar Werner heeft ze evenmin klachten maar toch. Gaat ze voor die nieuwe liefde? Of blijft ze trouw? Andreas Dresen pakt een onderwerp aan dat zelden in film aan bod komt en hij doet dat op een uitgesproken vrijmoedige maar toch humane manier die weinigen onberoerd zal laten. De wat-zou-u-zelf-doen discussie barste los in Cannes en dat zal hier wellicht niet anders zijn. Jurylid Andreas Dresen staat huiverig tegenover het gebruik van muziek in zijn films maar wat hij het koor waarvan Inge lid is, laat zingen, spreekt boekdelen. Het Griekse drama staat niet ver af.