One Shot Cinema: 'The Day After'

- Tickets voor de One Shot Cinema-vertoningen in Sphinx Cinema vind je via deze link.

Voor een relatief klein land van ongeveer 50 miljoen zielen heeft Zuid-Korea de laatste decennia heel wat grote regisseurs voortgebracht. Ik denk dan aan Park Chan-wook ('Old Boy', 'Stoker'), Bong Joon-ho ('Memories of Murder', 'The Host', 'Snowpiercer', 'Parasite'), Na Hong-jin ('The Chaser', 'The Wailing') en Lee Chang-dong ('Oasis', 'Poetry', 'Burning').

In dit gezelschap neemt Hong Sang-soo een bijzondere positie in: anders dan Park Chan-wook, Na Hong-jin en Bong Joon-ho is hij geen genrefilmer en is hij niet geïnteresseerd in actie en/of spektakel. Zijn stijl is ook speelser en zijn thematiek veel nauwer gedefinieerd dan bij Lee Chang-dong.

Hong Sang-soo wordt dit jaar zestig en heeft sinds zijn debuut in 1996 niet minder dan 23 films gemaakt. Hij is zo’n veelfilmer dat zijn productiviteit maar moeilijk bij te houden is en hij er bijvoorbeeld in slaagde om in 2017 twee films geselecteerd te krijgen in Cannes ('The Day After' en 'La caméra de Claire') en één in Berlijn ('On the Beach at Night Alone').

Als grote fan van zijn werk zou ik niet weten welke film nu zijn beste is. Deels omdat ze allemaal zo sterk op elkaar gelijken en je ze ook makkelijk kunt verwarren, ondanks de diverse formele keuzes die ze maken. Maar ook omdat hij een van die regisseurs is die je meer bewondert voor zijn hele oeuvre dan voor één of enkele film(s) in het bijzonder. In die zin doet hij denken aan Philippe Garrel of Eric Rohmer, van wie hij soms de Koreaanse versie wordt genoemd vanwege de kunst van de conversatie die zijn tragikomedies beheerst.

Hoe meer films je van Hong Sang-soo ziet, hoe meer ze elkaar gaan verrijken. Omdat ze complementair zijn, aan elkaar refereren, dezelfde acteurs er in opdraven en ze variaties spinnen op dezelfde thema’s en toonaarden. Wat allemaal niet belet dat - mocht 'The Day After' je eerste kennismaking zijn met Hong Sang-soo - je niet voluit kunt genieten van de subtiele portretkunst van deze regisseur met een unieke stem binnen de Aziatische cinema.

Echtelijke ontrouw

Een van zijn hoofdthema’s (naast eenzaamheid, hartzeer, de pijn van het scheiden en de moeizame omgang met de andere sekse) is echtelijke ontrouw. Daarrond ontvouwt hij ook in 'The Day After' een intrige die soms op een met pokerface geserveerde vaudeville lijkt. Met dit verschil dat je nooit de mechaniek van de verwikkelingen voelt omdat die organisch lijken te groeien uit het gedrag van de personages. De tekortkomingen van de drankzuchtige Koreaanse man zijn geen makkelijk komisch doelwit op zich, maar zijn het natuurlijk gevolg van Hongs fijne observatiekunst en ondeugende humor. De typische Hong Sang-soo held wint ook onze sympathie omdat zijn knulligheid, onhandigheid, koppigheid en dwaasheid zo aandoenlijk herkenbaar zijn.

Hong voert vaak regisseurs of professoren ten tonele, en dat eerste doet vermoeden dat er heel wat autobiografische elementen in zijn films schuilen. Met 'The Day After' verruilt Hong de film- en academische wereld voor het literaire milieu. De protagonist Kim Bong-wan (Kwon Hae-hyo) is de eigenaar van een kleine uitgeverij, en hoort dus thuis in het rijtje van gecultiveerde of intellectuele lieden die Hongs films bevolken. Hij had recent een affaire met een jonge vrouwelijke bediende Changsook (Kim Sae-byeok), wat zijn vrouw in het snotje heeft. Maar het is zijn nieuwe medewerkster Areum (Kim Min-hee) die het meest weerwerk biedt aan haar laffe baas en zijn gemoedsrust verstoort. Bong-wan wordt voortdurend voor keuzes gesteld die hij niet wil maken.

Het plezier dat je aan zijn dilemma beleeft, heeft ook te maken met de wijze waarop Hong Sang-soo vrij triviale situaties stilistisch uitdiept en hiermee zijn bescheiden meesterschap etaleert. Zo is er de montage van scènes waarin de protagonist zich over de affaire bezint, met flashbacks die telkens gegenereerd worden door objecten of locaties die aan zijn geliefde herinneren. Op subtiele manier toont de cineast hoe romantische relaties ons leven blijven beïnvloeden en domineren, wat aan de film een knagende melancholie schenkt. Hij houdt er ook van zijn shots zo lang mogelijk aan te houden, tot ze hun affectieve intensiteit en emotionele saturatie bereikt hebben. Hij vermijdt close-ups, bewaart liever een zekere afstand tot zijn personages die niet naar onze empathie hengelen. Zijn intriges bewaren vaak een zeker mysterie, kunnen nog alle richtingen uitgaan en worden soms vanuit tegengestelde standpunten bekeken. Wonderlijk hoe Hong Sang-soo zoveel doet, met zo weinig: in 'The Day After' zijn dat drie personages en een handvol locaties.

Er gaat van deze kleine film, geschoten in verrukkelijk zwart-wit, een natuurlijke gratie uit die typerend is voor de heerlijke cinema van Hong Sang-soo.