Ryuichi Sakamoto: Oost en West hand in hand

Sakamoto piano
Nieuws 05 apr 2023
De recent op 71-jarige leeftijd overleden Ryuichi Sakamoto was in 2016 de eerste Oosterse componist die hier in Gent de World Soundtrack Lifetime Achievement Award kreeg. Hij werd geboren in Tokyo en leerde al vanaf zijn drie jaar piano spelen. Hij was niet alleen een fan van Ludwig van Beethoven, van Johann Sebastian Bach en van Claude Debussy maar ook van de Britse rockmuziek. Hij wist alleen niet zeker of The Beatles en The Rolling Stones Britten of Amerikanen waren. Aan de nationaliteit van Debussy twijfelde hij niet. Hij herkende Aziatische invloeden in diens oeuvre en die beïnvloedde zijn eigen muziek. Voor hem was de cirkel dus rond. Oost en West, ze gingen bij Sakamoto op een fascinerende manier hand in hand. Voeg daarbij invloeden van verschillende genres als electro, dance, ambient, etnische muziek, en je bekomt een hoogst merkwaardige muzikale cocktail. Die werd geserveerd door het Yellow Magic Orchestra waarvan hij één van de drie leden was. Hij groeide uit tot een popicoon.

Samenwerking

De gevierde Japanse popster Ryuichi Sakamoto werd in 1983 als filmmuziekcomponist in één klap wereldberoemd met zijn score voor Merry Christmas Mr. Lawrence van Nagisa Oshima. In die film trad hij bovendien als acteur op aan de zijde van David Bowie. Met de Oscar winnende muziek voor The Last Emperor begon er een intense samenwerking met Bernardo Bertolucci voor wie hij ook de muziek componeerde voor The Sheltering Sky en Little Buddha. Daarbij kwamen nog de scores voor onder meer Femme Fatale van Brian De Palma, High Heels van Pedro Almodóvar en van The Revenant van Alejandro G. Iñárritu. Hij componeerde gelegenheidsmuziek voor de Olympische Spelen van 1992 in Barcelona en werkte onder meer samen met David Bowie, David Sylvian, Iggy Pop en dramaturg Robert Wilson.

Sakamoto piano 2© Jean-Pierre Fack

Inzet

Minstens even indrukwekkend als zijn muzikale oeuvre was zijn inzet voor het milieu en tegen oorlogsgeweld. Hij nam het voortouw bij de protesten tegen de bouw van een nieuwe nucleaire centrale in het Noorden van Japan en zette zich in voor de slachtoffers van de nucleaire ramp in Fukushima. Tussendoor gaf hij nog eigen albums uit. Zijn creatieve leven kreeg in 2014 een flinke knauw toen er bij hem keelkanker werd vastgesteld maar in eerste instantie overwon hij die. In 2020 herviel hij. Hij was zich uitermate bewust van de eindigheid van zijn leven en dat weerspiegelde zich in zijn composities waarin de rol van de piano ook langzaam verdween. Viool en orgel namen wegens hun eeuwigheidsgevoel de plaats in van dat instrument.

Visser

Mogelijk nog belangrijker dan de klassieke instrumenten in zijn muziek zijn de klanken en de geluiden van het dagelijkse leven. Een sirene in Japan klinkt anders dan die in New York of die in Parijs, merkte hij op en overal waar hij kwam nam hij met zijn smartphone klank en geluid op. Met dank aan Steve Jobs, grapte hij. Al die verschillende opnames verwerkte hij op een onuitgegeven en onnavolgbare manier in zijn muziek die niet onder een noemer te vatten is. Hij beschouwde zich als “een visser die naar klanken vist, soms vang je iets, soms heb je pech”.

Film Fest Gent herinnert zich Ryuichi Sakamoto als een uitermate vriendelijk man, een uniek kunstenaar, een bevlogen en geëngageerd humanist, maar ook iemand die niet te beroerd was om te dollen met maestro Dirk Brossé.

Sakamoto en brosse© Jeroen Willems
Ryuichi Sakamoto en Dirk Brossé samen op het WSA-gala in 2016

Meer Sakamoto

Tijdens de World Soundtrack Awards in 2016 gaf voerde Sakamoto zijn muziek voor Merry Christmas Mr. Lawrence live uit. Bekijk het hieronder terug:

De 'Music for Film'-cd van Ryuchi Sakamoto waar Brussels Philharmonic onder leiding van Dirk Brossé zijn muziek uitvoert, is nog te bestellen in de webshop van Film Fest Gent.

DSC 4815

Raf Butstraen

Met decennia filmgeschiedenis op de teller is voormalig filmcriticus Raf Butstraen de geknipte man om het laatste filmnieuws te fileren voor Film Fest Gent.