Tentoonstelling Harold Lloyd in Caermersklooster

08 okt 2008
Harold Lloyd was in zijn tijd populairder dan Charlie Chaplin en Buster Keaton en als man die op ijzingwekkende hoogte aan de wijzers van een torenuurwerk hangt en bengelt, is hij verantwoordelijk voor een van de meest frappante beelden uit de filmgeschiedenis. Ondanks dat in het collectief geheugen gegrifte beeld moet Lloyd, die "het derde genie" uit de periode van de stille film wordt genoemd, een beetje vechten voor zijn plaats in de filmgeschiedenis.
Lloyd, zoals bekend de man met het zwarte hoornen brilletje en de strohoed, is daar een stukje zelf verantwoordelijk voor. Hij verzette zich immers met hand en tand tegen een latere commercialisering van zijn films. Ongeveer tachtig jaar na hun oorspronkelijke release is er, met dank aan kleindochter Sue Lloyd, nu eindelijk een tiendelige dvd-box met films waarin hij een hoofdrol speelde. Met een tentoonstelling in het Gentse Caermersklooster speelt het Filmfestival Gent in op de Harold Lloyd revival. In Fnac Gent en het Caermersklooster is ook het quasi volledige oeuvre van Lloyd op DVD te koop. SAFETY LAST is vermoedelijk de meest bekende film van Lloyd. Deze heerlijke film begint met het afscheid van The Boy (Harold Lloyd) die van het platteland naar Los Angeles vertrekt om er voldoende geld te verdienen om met zijn geliefde, The Girl, te kunnen trouwen. In Los Angeles komt hij echter nauwelijks aan de bak. Maar in brieven aan zijn liefje heeft hij het over niets anders dan over zijn succesrijke carrière. Terwijl hij in feite stoffen probeert te slijten, schrijft hij over zijn hoge directiefunctie in het warenhuis. Met dat warenhuis evolueert het van kwaad naar erger en op een gegeven moment looft de directie een premie van duizend dollar uit voor wie een reclamestunt bedenkt die de verkoop de hoogte injaagt. Onze held hoort dat toevallig en aangezien hij zijn kamergenoot al een building zag beklimmen, stelt hij voor om die stunt over te doen. Maar alles verloopt niet zoals gepland en voor hij het goed en wel beseft, is hij zelf aan de beklimming van het warenhuis bezig. Dat leidt hem tot aan de torenklok. Deze sequentie neemt heel wat tijd in beslag maar is een wonder van opbouw, timing, ritme en heeft haar klassieke status meer dan verdiend. Hoe Lloyd ze samen met de regisseur tot stand bracht, is nog altijd niet geheel duidelijk. Want special effects zoals wij die kennen bestonden in het begin van de jaren twintig nog niet. In de meeste shots zie je bovendien wat er zich op de begane grond afspeelt. Vandaar dat de sequentie haast letterlijk duizelingwekkend is. Safety Last! is het absolute meesterwerk van Harold lloyd en de film houdt merkwaardig goed stand. Al vanaf de eerste beelden word je als toeschouwer op het verkeerde been gezet. En nergens voel je dat Lloyd enorm veel intellectuele inspanningen moest doen bij het bedenken van zijn gags. Hij geeft de indruk ze allemaal uit zijn mouw te schudden. Terwijl hij, in de huid kruipende van de gewone man, enorme inspanningen deed om gags te bedenken. We zijn volgens filmhistorici ver weg van de vlotheid en het tempo waarmee Charlie Chaplin en Buster Keaton hun films in mekaar boksten. Aan tempo is er, zoals de titel al suggereert, overigens geen gebrek in Speedy, de tweede van de vier Lloyd-films op het programma. Daarin speelt Harold Lloyd taxichauffeur in een New York dat op transportgebied voor grote veranderingen staat. Er rijdt nog een laatste paardentram en die willen velen niet zomaar zien verdwijnen. Naast de leuke verhaallijnen heeft Speedy ongewild ook een grote documentaire waarde gekregen. Want je ziet nog een New York zonder de grote wolkenkrabbers die nu het uitzicht van de wereldstad bepalen. En waar de scène met het uurwerk Safety Last! markeert is het in Speedy de sequentie met de legendarische baseballspeler Babe Ruth die het ijkpunt vormt. Babe Ruth moet op tijd in het stadion zijn en neemt Harold als taxichauffeur. Die moet halsbrekende toeren uithalen om de man tijdig op zijn bestemming te krijgen. Technisch is deze sequentie wellicht minder ingewikkeld dan de beklimming van het warenhuis maar ze is toch een fraai staaltje van persoonlijk vakmanschap. Daarvan getuigen al zijn films en daarom heeft Harold Lloyd zijn plaats in de filmgeschiedenis meer dan verdiend. Mis deze tentoonstelling niet!