Viva Varda!

12 okt 2006
Uit de handen van afscheidnemend burgemeester Frank Beke ontving de Belgisch-Franse regisseuse Agnès Varda op donderdag 12 oktober de Joseph Plateau Lifetime Achievement Award. Vanavond gaat ook haar tentoonstelling met video-installaties open in het SMAK. Tijdens het filmfestival zijn 12 van haar films te zien. Een unieke kans om haar rijke oeuvre te (her)ontdekken.

Met Agnès Varda eert het Filmfestival Gent één van de pioniers van de Franse nouvelle vague. Deze stroming zorgde voor een revolutie in de Franse filmwereld en betekende daar het einde van de 'cinéma à papa'. Haar pioniersgeest is Agnès Varda nooit kwijtgeraakt en daarom is ze ook nog prominent aanwezig in de wereld van de multimedia. Daarvan getuigen drie video-installaties die vanaf 13/10 in het SMAK opgesteld staan.

Agnès Varda, toch een van de meest vooraanstaande persoonlijkheden in de filmwereld, komt te weinig aan bod bij besprekingen van de Franse nouvelle vague cineasten. De aandacht gaat bijna altijd naar Jean-Luc Godard, François Truffaut, en andere Claude Chabrols terwijl zij al in 1956 La Pointe Courte draaide. Deze door niemand minder dan Alain Resnais gemonteerde film over het leven van vissers in het dorpje La Pointe Courte was door zijn ongedwongen documentaristische stijl baanbrekend. Ook de mix van professionele acteurs en "gewone mensen" was toen niet alledaags.

Met haar filmwerk doorbrak Agnès Varda ook meer dan eens maatschappelijke taboes. Naar aanleiding van Le Bonheur werden indertijd grote en verhitte debatten georganiseerd over de door Agnès Varda geschetste driehoeksrelatie. Een gelukkig getrouwd man met twee kinderen houdt er nog een vriendin op na en iedereen lijkt in de zevende hemel te vertoeven. Tot de schijn plots wordt doorbroken. De ophef van toen is wellicht een beetje te verklaren omdat 'Le bonheur' drie jaar voor mei '68 in de bioscopen kwam.

Bij die ene taboefilm bleef het niet. In Kung Fu Master werd Jane Birkin als een gescheiden vrouw met twee kinderen verliefd op een vijftienjarige jongen. Jane Birkin werkte zelf mee aan het scenario en de vijftienjarige jongen werd vertolkt door Varda's zoon Matthieu Demy. Dat laatste zorgde uiteraard voor nog meer ophef. Als weinigen voor en na haar toont Agnès Varda echter hoe liefde en vriendschap in mekaar zitten. De film zelf houdt nog altijd stand en de ophefmakende Cleo de 5 à 7 waarin het thema van de liefde en de dood wordt behandeld, kreeg door een dvd-release een nieuw en jong publiek.

De cineaste hoort in geen enkel vakje thuis en in iedere film vertolkt ze een eigen mening. Ze kijkt kritisch naar haar onderwerp maar dat gaat meestal gepaard met tederheid en empathie. Haar blik verdoezelt niets en wie bijvoorbeeld wil weten wat er precies in Amerika gebeurde toen president Kennedy werd vermoord, moet naar haar 'Lion's Love' gaan kijken. Naast de politieke geschiedenis had zij echter ook oog voor de culturele wereld. Zij voelde er zich in thuis en haalde iconen als Andy Warhol en Jim Morrison op een amusante en levendige manier voor haar camera.

Agnès Varda woont op 14/10 om 14u30 persoonlijk de voorstelling bij van Cleo de 5 à 7 in Kinepolis 10. VRT-journalist Johan Thielemans interviewt haar nadien. Varda in het SMAK: www.smak.be Van 13/10 tot 21/01/07 Citadelpark 9000 Gent Open van 10u tot 18u. Maandag gesloten. Toegang: €5.