Zwarte rechten op het witte doek

Ooit leek het ondenkbaar dat een zwarte president zou worden van de VS. Vandaag is het zover met Barack Obama. Alles begon echter in 1955 met Rosa Parks die haar plaats op de bus niet wou afstaan aan een blanke. Ze bracht een kentering terecht in de rassensegregatie die toen gangbaar was. Ook op het witte doek lieten de zwarten zich steeds vaker gelden, denk maar aan de Blaxplotationfilms uit de jaren 70. In die context werden ook The Bus en Seize The Time gemaakt. Marching Band van Claude Miller is dan weer een hedendaags portret van de zwarte gemeenschap in de VS. The Bus

Haskel Wexler maakte in 1963 deze documentaire op een moment dat meer rechten voor zwarten een hot issue was. Wexler was een blanke filmmaker die als een van de eerste de zwarte strijd portretteerde. Hij volgde een groep blanke en zwarte inwoners uit San Francisco die in de zomer van 1963 op de bus stappen voor een driedaagse reis naar Washington, waar ze zullen deelnemen aan de historische grote mars. Ze discussiëren over burgerrechten en rassenintegratie, geven commentaar en argumenten en zingen volksliedjes en inspirerende songs. De film wordt ingeleid door de Charles Franklin familie en een eindigt met de massabijeenkomst aan het Washington Monument. Seize The Time Geïnspireerd door Godards filmstatements, trok de Italiaanse documentarist Antonello Branca in 1970 met de camera in de hand naar Los Angeles. Eens daar voegde hij zich bij de Black Panthergemeenschap en realiseerde met hen een opzienbarend originele fictiefilm, Seize the Time. Het resultaat is een allegorische cultfilm die een unieke visie geeft op de barre levensomstandigheden en repressie van de Afro-Amerikanen en hun strijd voor gelijkheid en gerechtigheid. Het onomwonden politiek standpunt van Branca stuitte bij de conservatieve goegemeente op behoorlijk wat kritiek en zorgde bij de vertoning van zijn film op het filmfestival van Venetië voor de nodige polemiek. Hoe dan ook blijft het deels fictieve, deels documentaire portret van Branca een waardevol tijdsdocument dat het (her)ontdekken waard is. Marching Band We schrijven 2008: de race voor de verkiezing van de 44ste president van de Verenigde Staten is volop aan de gang. Aan de universiteit zijn de campusfanfares meer dan ooit betrokken bij de verkiezingscampagne. Ze zijn erg populair in de Verenigde Staten en weerspiegelen de waarden van alle geledingen van de Amerikaanse maatschappij, zowel van de blanken als van de Afro-Amerikanen. Ze bieden hun trouwe publiek vrolijke, kleurrijke en muzikaal hoogstaande parades. Deze film van Claude Miller, waarin de buitengewone energie van de marching bands van het scherm spat, schetst een portret van de hedendaagse Amerikaanse jongeren en toont de houding van de studenten tegenover een politieke beslissing die ongetwijfeld niet alleen hun leven zal veranderen, maar ook het gezicht van de wereld. Of zoals rapper Jay-Z het zei: "Rosa Parks sat so Martin Luther King could walk. Martin Luther King walked so Obama could run. Obama's running so we all can fly".