Koyaanisqatsi

"Groene Kitsj !" schreef Hans Beerekamp (NCR Handelsblad), en een meesmuilende Volkskrant had het over "de heilige Reggio" .. Tja, de Nederlanders leken niet erg opgetogen over dit indrukwekkend filmpoëem dat met beeld en muziek een soms huiveringwekkend beeld schetst van de manier waarop de mens zelf teloor dreigt te gaan in de gigantische structuren die hij zelf geschapen heeft. De Vlaamse filmliefhebber leek evenwel een ander idee te hebben over deze film: na zijn succesrijke avant-première op het 10e Filmgebeuren bleef hij nog maandenlang op het affiche. Koyaanisqatsi is een woord in de taal van de Hopi­indianen, dat zoveel betekent als "Een leven uit balans". Reggio verbleef als missionaris geruime tijd bij die indianen en kwam in de ban van het schreeuwende contrast tussen het leven bij hen en dat van de Amerikaanse burger in de grote steden. Zijn film schetst dan ook een uiterst fel contrast tussen de stilte en de wijdsheid van het land en de verstikking van de ge-urbaniseerde samenleving. Door tal van sceptici is hij hiervoor op de korrel genomen: zijn contrast zou al te simplistisch zijn en de onderliggende ondergangsboodschap al te gratuit. Hoe dan ook: visueel is Koyaanisqatsi een bijzondere ervaring : door de verdoorgedreven manipulatie (vooral dan de versnelling) van alledaagse dingen stelt hij de kijker in staat van op grote afstand getuige te zijn van zijn eigen leven. De mensen in deze film zijn stille, vermoeide wezens te midden van een razend raderwerk. De natuur in deze film is steriel, dood en indrukwekkend. Als kijker (én luisteraar) word je er stil van en ontkom je hoe dan ook niet aan zelfrelativering. (wp)

Godfrey Reggio was jarenlang sociaal werker in Santa Fe. Koyaanisqatsi viel bijzonder in de smaak bij Francis Coppola en George Lucas, die hem dan ook in staat stelden een nieuw project te realiseren: North-South, in produktie, ook met muziek van Philip Glass.