The Legend of Suram Fortress (Ambavi Suramis tsikhitsa)

Georgië lijkt wel een bijzonder gunstig filmklimaat te hebben.Zijn er al niet zoveel Sovjetprodukties die de westerse bioskopen halen, dan mag het dubbel merkwaardig lijken dat er in verhouding veel Georgische films onze festivals en zalen halen - en met succes ook. Kvirikadze, Abouladze, de gebroeders Georgi en Eldar Shengelaya en Otar Iosseliani zijn allen afkomstig en/ of werkzaam in Georgië. Paradjanov komt uit Armenië, maar is nauw met Georgië verbonden. Zijn naam is zeer lang uit de filmactualiteit gebleven door de ernstige moeilijkheden die hij met de overheid heeft gehad. Maar nu, 15 jaar na Sayat Nova, verschijnt opeens De Legende ... Een prachtige film en naar Sovjetnormen een heel dure film, waarin Paradjanov zich baseert op de oude legende dat het Georgische volk jaren en jaren tevergeefs trachtte een groot fort te bouwen in Soeram om hen tegen invallen te beschermen. Maar het gebouw lijkt wel vervloekt: de constructie houdt geen stand. Maar dan vertelt een zieneres hen dat een knappe jongeman levend onder de muren begraven moet worden opdat zij rechtop zouden blijven staan. Er wordt zo een jongeman gevonden : hij offert zijn leven voor het heil van zijn land en volk. De film speelt zich af in een ver verleden en is opgedragen aan Georgische helden van alle tijden. Wat ongetwijfeld het meeste opvalt is de visuele pracht van deze film. Paradjanov gebruikt het scherm bijna als een schildersdoek. Wie Sayat Nova en Vlammende Paarden zag weet wat dat betekent : een trage vertelstijl die overwegend beeldend is en in taferelen opgebouwd. Films dus die niet na te vertellen zijn, maar waar je naar moet gaan kijken. (vrij naar Variety, Screen International en Visions)

Sergej Paradjanov maakte maar drie films, waarvan de eerste twee een bijna mythische faam hebben verworven. In 1974 werd hij in Kiev gearresteerd en er gingen in het westen al allerhande dramatische geruchten. Na jaren opsluiting en raadsel verschijnt hij terug op de filmset.